Ninateka - Andrzej Panufnik - Trio fortepianowe

Menu szybkiego dostępu

  • Wyszukiwarka
  • Nawigacja główna serwisu
  • Stopka redakcyjna
  • ninateka
  • EDUEdukacja
  • Kolekcje

Twoje konto

konto w ninateka.pl
Strona główna Trzej kompozytorzy - Ninateka Strona główna Ninateka

Wyszukiwarka

Nawigacja główna serwisu

  • Muzyka
  • Etapy twórczości
  • Biografia
  • Oś czasu
  • Alfabet
  • Playlisty
  • Filmy
pl english

Trio fortepianowe

  • poprzedni utwór
  • zatrzymaj utwór
  • wycisz
  • włącz dźwięk
Dodaj do playlisty+

Update Required

To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
Opis materiału
  • Kompozytor:Andrzej Panufnik
  • Tytuł oryginalny: Trio fortepianowe
  • Tytuły części utworu: 1. Poco adagio – Allegro – Poco adagio
    2. Largo
    3. Presto
  • Rok ukończenia: 1934
  • Obsada: fortepian, skrzypce, wiolonczela
  • Dedykacja: pamięci mojej Matki
  • Czas trwania: 15'30''
  • Forma/gatunek: trio
  • kategoria: muzyka instrumentalna, dzieła kameralne
  • instrumentalista: Ewa Pobłocka (fortepian), Marek Moś (skrzypce), Andrzej Bauer (wiolonczela)
  • Producent: Polskie Radio
  • Rok produkcji: 1996
  • jakość: dobra
  • Prawykonanie: Warszawa, 10.12.1936, Stanisław Jarzębski – skrzypce, Józef Bakman – wiolonczela, Mieczysław Wajnberg – fortepian
  • Dyskografia: „Piano Trios: Panufnik, Malawski, Twardowski”, Trio Cracovia (Krzysztof Śmietana – skrzypce, Julian Tryczyński – wiolonczela, Jerzy Tosik-Warszawiak – fortepian), CD Accord ACD 087-2; „Landscape of Memories”, BMF Piano Trio (Bartłomiej Wezner – fortepian, Michał Szałach – skrzypce, Filip Syska – wiolonczela), CD Accord ACD 191-2; „Dreamscape. Songs and Trios by Andrzej & Roxanna Panufnik”, Heather Shipp – mezzosopran, Subito Piano Trio (Lech Napierała – fortepian, Magdalena Szczepanowska – skrzypce, Piotr Hausenplas – wiolonczela), Signum Classics SIGCD 380
Trio fortepianowe Panufnika to utwór, który otwiera katalog jego twórczości, opus pierwsze i jedyna zachowana kompozycja przedwojenna. A właściwie – zrekonstruowana: po tym bowiem, jak wszystkie partytury Panufnika napisane do 1944 roku spłonęły w powstaniu warszawskim, trzy z nich kompozytor zdecydował się zrekonstruować z pamięci, a Trio fortepianowe jest jednym z nich (obok Uwertury tragicznej na orkiestrę i Pięciu polskich pieśni wiejskich na chór sopranów unisono i instrumenty dęte).

Trio, wykonane po raz pierwszy w Warszawie 10 grudnia 1936 roku – wykonawcami byli Stanisław Jarzębski (skrzypce), Józef Bakman (wiolonczela) i Mieczysław Wajnberg (fortepian) – zostało bardzo ciepło przyjęte przez krytyków, zwracając ich uwagę na młodego kompozytora. Jan Maklakiewicz tak pisał o utworze:

Trio fortepianowe Panufnika tętni szerokim rozmachem, nurtem żywiołowego temperamentu artysty o dużej kulturze muzycznej. Akcenty młodzieńczych buntów, zmagań i poszukiwań, akcenty mocne i zdecydowane, owiane najszczerszym romantyzmem świeżych porywów inwencji tematycznej o nieprawdopodobnie bogatej i różnorodnej skali uczuciowej, które słyszymy w muzyce Panufnika, naprowadzają nas na pewne analogie z muzyką Brahmsa. Bogatą treść wewnętrzną swego Tria fortepianowego zamknął Andrzej Panufnik w wytworne i barwne ramy zewnętrzne. Sugestywna czystość i szczerość natchnienia młodego kompozytora zawładnęła odtwórcami. (...) Kompozycja Panufnika (...) – to nowa, bardzo poważna pozycja w naszym życiu muzycznym. Zasługuje w pełni na najszersze zainteresowanie. Powinna mocniej zaakcentować swoje rewelacyjne przyjście.

Budowa formalna Tria odnosi się wyraźnie do modelu klasycznego. Utwór składa się z trzech części: rozbudowanego allegra sonatowego, poprzedzonego wolnym wstępem (Poco adagio – Allegro – Poco adagio), pieśniowej, lirycznej części drugiej (Largo) oraz wirującego, tanecznego scherza (Presto). Ten młodzieńczy utwór wykazuje już zarazem wiele cech typowych dla późniejszej twórczości kompozytora – Trio charakteryzuje klarowność konstrukcji formalnej, przemyślanej w najdrobniejszych szczegółach, ale też i oryginalna treść o głęboko emocjonalnym wyrazie. Jeśli więc nawet upatrywać zbieżności stylistyki Tria fortepianowego z niezwykle popularnym przed wojną neoklasycyzmem, to bez wątpienia indywidualny rys utworu, którym jest jego silna ekspresja, odróżnia go od typowych dzieł neoklasycznych tego okresu i sprawia, że wciąż chętnie sięgają po niego kolejne pokolenia wykonawców.

Po rekonstrukcji utworu w 1945 roku kompozytor zadedykował go pamięci swej matki.


Ewa Pobłocka, Marek Moś i Andrzej Bauer w Triu fortepianowym podczas Warszawskiej Jesieni 1996 roku (fragment)

Konteksty

W 1996 roku, pisząc notę do książki programowej Warszawskiej Jesieni, Tadeusz Kaczyński zwrócił uwagę na obecność w Triu elementów typowych dla całej późniejszej twórczości Panufnika. Sam kompozytor uznawał dzieło za swoje „pierwsze poważne osiągnięcie kompozytorskie”.


dodaj komentarz
Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18.

SKOMENTUJ

comments powered by Disqus
  • Tweetnij

Konteksty

  • wypowiedzi kompozytora
    „Gdy wiosną 1934 roku, w wieku dziewiętnastu lat skomponowałem Trio na skrzypce, wiolonczelę i fortepian, wykorzystując dopiero co poznaną technikę budowania najprostszych form muzycznych […], nabrałem dość pewności siebie, by ... czytaj dalej
  • opinie
    „W kolejnych częściach Tria nawiązał […] do form niedawno poznanych w konserwatorium: sonaty, pieśni i ronda. Ale daleki od schematyzmu sposób ich użycia świadczy o silnej osobowości młodocianego twórcy i ujawnia ... czytaj dalej
Powiązane

Powiązane

  • Andrzej Panufnik Uwertura tragiczna na orkiestrę
  • Andrzej Panufnik Pięć polskich pieśni wiejskich (Pięć pieśni ludowych)

Stopka redakcyjna

Strona główna Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego
  • O KOLEKCJI|
  • Kontakt|
  • Redakcja|
  • Partnerzy|
  • Dostępność|
  • Polityka prywatności|
  • Regulamin|
  • Mapa Strony|
  • All Rights Reserved 2015 Narodowy Instytut Audiowizualny