Ninateka - Andrzej Panufnik - Pentasonata na fortepian

Menu szybkiego dostępu

  • Wyszukiwarka
  • Nawigacja główna serwisu
  • Stopka redakcyjna
  • ninateka
  • EDUEdukacja
  • Kolekcje

Twoje konto

konto w ninateka.pl
Strona główna Trzej kompozytorzy - Ninateka Strona główna Ninateka

Wyszukiwarka

Nawigacja główna serwisu

  • Muzyka
  • Etapy twórczości
  • Biografia
  • Oś czasu
  • Alfabet
  • Playlisty
  • Filmy
pl english

Pentasonata na fortepian

  • poprzedni utwór
  • zatrzymaj utwór
  • wycisz
  • włącz dźwięk
Dodaj do playlisty+

Update Required

To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.
Opis materiału
  • Kompozytor:Andrzej Panufnik
  • Tytuł oryginalny: Pentasonata
  • Tytuły części utworu: 1. Allegretto scherzoso, molto ritmico
    2. Andantino amoroso, molto cantabile
    3. Contemplativo, molto rubato
    4. Andantino amoroso, molto cantabile
    5. Allegretto scherzoso, molto ritmico
  • Rok ukończenia: 1984
  • Obsada: fortepian
  • Dedykacja: żonie
  • Czas trwania: 15'04''
  • Forma/gatunek: sonata
  • kategoria: muzyka instrumentalna, dzieła na instrument solo
  • instrumentalista: Raymond Clarke
  • Producent: Divine Art Records
  • Rok produkcji: 2013
  • jakość: wysoka
  • Prawykonanie: Aldeburgh, 23.06.1989, Craig Sheppard – fortepian
  • Dyskografia: „Shostakovich, Panufnik – music for piano”, Raymond Clarke – fortepian, The Divine Art 25018; „Reflections. The Solo Piano Works of Andrzej & Roxanna Panufnik”, Clare Hammond – fortepian, BIS Records BIS 2003
W 1984 roku Panufnik skomponował Pentasonatę – swój trzeci i ostatni utwór przeznaczony na fortepian solo. Jej powstanie nie miało związku z żadnym kompozytorskim zamówieniem i być może dlatego premiera utworu odbyła się dopiero pięć lat później.

Konstrukcja Pentasonaty jest połączeniem geometrycznych fascynacji kompozytora z odwołaniem do tradycji gatunku sonaty, co znalazło swój wyraz w tytule utworu. Przedrostek penta odnosi się do podziału utworu na pięć sekcji (w ramach jednoczęściowej całości) oraz do użycia skali pentatonicznej, która wyznacza rozwój melodyczny dzieła (warstwę harmoniczną określa trzydźwiękowa komórka E–F–H). Kompozytor zastosował również pięciomiarowe metrum we wszystkich częściach utworu, z wyjątkiem centralnej, która ma charakter improwizacyjny i nie posiada oznaczenia metrycznego.

Diagram i nota programowa do Pentasonaty

Nawiązanie do budowy formy sonatowej sprowadza się natomiast do tego, że pierwszy odcinek Pentasonaty pełni rolę analogiczną do pierwszego tematu w allegrze sonatowym (allegretto scherzoso, molto ritmico), odcinek drugi funkcjonuje jak temat drugi o odmiennym charakterze (andantino amoroso, molto cantabile), centralna część dzieła to rodzaj przetworzenia (contemplativo, molto rubato), a całość zamyka repryza, przywołująca najpierw temat drugi, a na końcu pierwszy.

Utwór zbudowany jest ściśle symetrycznie na wzór palindromu, z osią symetrii umieszczoną centralnie w części trzeciej. Podobnie jak w innych dziełach Panufnika, niezwykle precyzyjna struktura kompozycji łączy się z bogatą gamą odcieni ekspresyjnych: odcinki skrajne są żartobliwe w nastroju, części druga i czwarta – liryczne, a w centralnej partii dzieła dominuje atmosfera skupienia i kontemplacji.

Konteksty


W swej wnikliwej analizie Pentasonaty Panufnika Krzysztof Baculewski podkreślał, że eksponowanie przez kompozytora związków swego utworu z dwutematową sonatą klasyczną ma charakter przekorny. Istota kompozycji tkwi raczej, zdaniem Baculewskiego, w wewnętrznej „logice pojawiania się określonych porządków”.

dodaj komentarz
Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18.

SKOMENTUJ

comments powered by Disqus
  • Tweetnij

Konteksty

  • opinie
    „Można je [porządki – red.] rozpatrywać pod różnym kątem, ale mieszają one różne techniki i inspiracje. Mamy tu koło kwintowe, podstawę tradycyjnej tonalności i archaiczną pentatonikę; permutację zaczerpniętą z dodekafonii, ale i z matematyki ... czytaj dalej

Alfabet

  • Komórka interwałowa
Powiązane

Powiązane

  • Andrzej Panufnik Krąg kwintowy na fortepian (wyk. Marek Mietelski)
  • Andrzej Panufnik Refleksje na fortepian
  • Andrzej Panufnik Krąg kwintowy na fortepian (wyk. Szábolcs Esztényi)
  • Witold Lutosławski Sonata na fortepian (wyk. Agnieszka Kopińska)
  • Witold Lutosławski Sonata na fortepian (wyk. Véronique Briel)

Stopka redakcyjna

Strona główna Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego
  • O KOLEKCJI|
  • Kontakt|
  • Redakcja|
  • Partnerzy|
  • Dostępność|
  • Polityka prywatności|
  • Regulamin|
  • Mapa Strony|
  • All Rights Reserved 2015 Narodowy Instytut Audiowizualny