Makbet | Andrzej Wajda

Wideo, 1:34:00, reż. Andrzej Wajda, 2010 producent: Narodowy Instytut Audiowizualny, Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, Telewizja Polska S.A.

szczegóły materiału

typ nagrania: wideo

czas trwania: 1:34:00

gatunek: spektakl

rok produkcji: 2010

teatr: Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie

data premierowej emisji: 25-05-2010

data premiery: 26-11-2004

barwa: kolorowy

kategoria wiekowa: 12

twórcy i obsada

reżyseria: Andrzej Wajda

muzyka: Stanisław Radwan

aktor: Krzysztof Globisz (Makbet), Roman Gancarczyk (Macduff), Krzysztof Zawadzki (Duncan), Rafał Fudalej (Malcolm), Jacek Romanowski (Banquo), Juliusz Chrząstowski (Lenox / Siward), Andrzej Hudziak (Rosse), Aleksander Fabisiak (Angus), Zbigniew Ruciński (Morderca I / Seyton), Błażej Peszek (Morderca II / Żołnierz), Leszek Piskorz (Lekarz szkocki), Mieczysław Grąbka (Odźwierny), Katarzyna Gniewkowska (Lady Macduff), Aldona Grochal (Dama Dworu), Małgorzata Gałkowska (Wiedźma), Ewa Kolasińska (Wiedźma), Beata Paluch (Wiedźma), Andrzej Kozak (Sługa Makbeta), Kacper Augustynek (Fleance), Jakub Romanowski (Donalbain), Dominik Setlak (Syn Lady Macduff), Iwona Bielska (Lady Makbet)

autor: William Shakespeare

tłumacz: Antoni Libera

zdjęcia: Marek Rajca

autor scenografii: Krystyna Anna Zachwatowicz Wajda, Marek Warszewski

adaptacja: Andrzej Wajda

choreografia: Jacek Tomasik

kostiumy: Krystyna Zachwatowicz

Opis

Pogranicza kina i teatru. Andrzej Wajda realizuje w telewizji minimalistycznego, uwspółcześnionego „Makbeta” Williama Shakespeare’a, posiłkując się komputerową technologią

Ziemia jałowa. Tak można nazwać świat, w którym Makbet toruje sobie drogę do tronu. Kraina umęczona wojną. Bez życia. Tylko na niebie wciąż kłębią się burzowe chmury. Wajda rozgrywa tragedię w rzeczywistości, która przeszła już niejedną zagładę. Ale będą następne: w pierwszej scenie widać ciągnące się aż po horyzont trupy w czarnych workach; w ostatniej znów jest ich już pełno. Zabicie Makbeta nic nie zmienia w obowiązującym porządku. Uśmiercenie skrytobójcy nie przegoni ciężkich obłoków. Oto Shakespeare bez nadziei i bez wielkich osobowości. Dookoła krążą postacie w wojskowych uniformach. Wśród nich Makbet i jego żona. Reżyser podkreślał ich wiek: „Zrozumiałem, że (…) są ludźmi dojrzałymi. Makbet i Lady Makbet mordują, bo to ostatnia okazja, żeby z tego życia coś zgarnąć, i zrobią wszystko, żeby to uzyskać”.

Personalia
Telewizyjny Makbet z 2010 roku poprzedzony był spektaklem w Starym Teatrze. W 2004 roku wiązano z nim spore nadzieje. Liczono, że Wajda stworzy dzieło na miarę dawnych realizacji (reżyser był jednym z budowniczych potęgi krakowskiej sceny, autorem pamiętnych inscenizacji, takich jak Noc listopadowa Stanisława Wyspiańskiego, tryptyk wg dzieł Fiodora Dostojeskiego: Biesy, Nastasja Filipowna, Zbrodnia i kara, czy Hamlet (IV) Williama Shakespeare’a. Twórca mówił: „Makbeta jako sztukę o władzy już wielokrotnie widzieliśmy. Ja mam nadzieję, że uda mi się z aktorami wydobyć temat zbrodni i kary – w tym tajemnica tej sztuki, jej siła i piękno”.

Głosy z widowni
W 2004 roku Makbet częściowo zaspokoił oczekiwania publiczności. „Obrany przez Wajdę kierunek interpretacji wydaje mi się nietrafny, nieskuteczny – pisała Beata Guczalska. – Rozumiem jednak, że reżyser chciał się odwołać do sumień tych, którzy odpowiadają za przemoc i wojny w świecie współczesnym. Bo choć odżegnywał się od polityki w spektaklu, to jednak ubierając aktorów w czarne mundury współczesnych sił specjalnych, wskazał wyraźnie obszary, których Szekspirowska tragedia może dotyczyć. (Nieprzypadkowo też zespół wyszedł do oklasków w dniu premiery z pomarańczowymi wstążeczkami poparcia dla demokracji na Ukrainie)”. Z kolei Tomasz Mościcki podkreślał plusy adaptacji Wajdy. „Z tekstu wypadła właściwie tylko jedna scena: morderstwo Banka, a pierwsza scena z Wiedźmami przeniesiona została do finału spektaklu. Zapowiedź powtórnego spotkania stała się tym samym zapowiedzią, że wojna nigdy nie skończy się na dobre, że historia Makbeta wkrótce się powtórzy”.

Na marginesie
Reżyser mówił o telewizyjnej realizacji: „Powstał zupełnie inny obraz, choć styl, obsadę i dekoracje przenieśliśmy wiernie z oryginalnej inscenizacji. Pozostał zimny klimat świata zminimalizowanego do kilku odcieni: czerni, szarości, błękitu. Dodaliśmy jednak efekty specjalne, przez co widowisko stało się czymś z pogranicza kina i teatru”. Komputerowe efekty specjalne przygotowała Alvernia Studios, pierwsza w powojennej Polsce niepaństwowa wytwórnia filmowa.

O reżyserze

Zdjęcie reżysera — fot. Wikimedia Commons, PD

Andrzej Wajda

(1926–2016) – reżyser filmowy i teatralny. Studiował malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie i reżyserię w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi. Debiutował w 1955 roku Pokoleniem. Zrealizował głośne filmy ukazujące tragizm polskiej historii: Kanał (1957), Popiół i diament (1958), Popioły (1965), Wesele (1973), Ziemia obiecana (1975), Człowiek z marmuru (1976), Człowiek z żelaza (1981; nagrodzony Złotą Palmą na festiwalu w Cannes), Korczak (1990), Pan Tadeusz (1999), Katyń (2007). Kręcił też filmy w Jugosławii (Syberyjska Lady Makbet; 1962, Bramy raju, 1967), Francji (Danton, 1982), Niemczech (Piłat i inni, 1971) i Japonii (Nastasja, 1994). W 2000 roku otrzymał Oscara za całokształt twórczości filmowej.

jesteś w ścieżce tematycznej

Nie szkolny teatr lektur

idź tą ścieżką

Shakespeare, Mickiewicz, Dostojewski, Wyspiański. Jakie tajemnice klasycznych dzieł odkrywają reżyserzy? Teatr potrafi obrócić na nice przyjęte interpretacje. „Wesele" bez Chochoła, Makbet na Bliskim Wschodzie – zdarzyć może się wszystko.

zobacz także

spektakl Wideo 1:10:11 Między nami dobrze jest | Grzegorz Jarzyna Grzegorz Jarzyna wykonuje kolejny krok w stronę filmu, kręcąc sztukę Doroty Masłowskiej – „tragikomedię wirtualną o polskiej rzeczywistości”, wyznaczającą w jego karierze zwrot ku sprawom takim jak np. pamięć historyczna.

słuchowisko Audio 38:42 Mołotow | Sławomir Mrożek „Mołotow” w reżyserii Bogdana Cioska jest słuchowiskiem ze specjalnym udziałem autora. Narratorowi głosu użycza Sławomir Mrożek

spektakl Wideo 1:28:09 Auslöschung / Wymazywanie | Krystian Lupa | 1/4 Auslöschung/Wymazywanie Krystiana Lupy wg powieści Thomasa Bernharda miało za temat (nie jedyny) niedokonaną próbę rozliczenia się Austrii z poparcia dla Hitlera… a wpisało się w dyskutowaną w chwili premiery sprawę Jedwabnego.