Polonia i inne opowieści | Zachęta TV
odtwarzaj/zatrzymaj - spacja|
przewiń w przód/przewiń w tył - strzałki prawo/lewo|
głośniej/ciszej - strzałki góra/dół|
jakość - q
Czy fotografia może być narzędziem? O tym, czym jest ten gatunek sztuki opowiada fotograf Andrzej Świetlik, Allan Sekula i kuratorka wystawy – Karolina Lewandowska
- 00:00:01 (chaotyczne, pojedyncze dźwięki)
- 00:00:08 (odgłos uderzeń młotkiem)
- 00:00:16 Dziś porozmawiamy o fotografii i o tym, czemu może ona służyć.
- 00:00:24 Większość z nas od najmłodszych lat lubi fotografować lub po prostu oglądać zdjęcia.
- 00:00:28 (odgłosy migawki aparatu)
- 00:00:31 Moja mama organizowała konkurs na fotografowanie.
- 00:00:36 Zrobiłam dwa zdjęcia.
- 00:00:38 Jeden był to, jaki był mamy tort, a drugi bukiet kwiatków mamy.
- 00:00:49 Na wakacjach kiedyś robiłem zdjęcia.
- 00:00:53 Jacques Henri Lartigue dokonał przełomu w fotografii.
- 00:00:56 Był amatorem, który lubił fotografować swoją rodzinę i otoczenie.
- 00:01:01 Intuicyjnie pokonał wiele barier i wprowadził do fotografii kilka ważnych zmian.
- 00:01:06 Jego dzieło określa się kongenialnym zapisem czasów,
- 00:01:09 w których żył i fotografował.
- 00:01:11 Fotografował od szóstego roku życia i większość znanych zdjęć wykonał jako dziecko.
- 00:01:18 Fotografia używana jest do różnych celów.
- 00:01:20 Poza fotografią prasową może być m.in. fotografia reklamowa, czy artystyczna.
- 00:01:26 Czym jest fotografia, wszyscy wiemy.
- 00:01:28 Każdy ma prawie aparat, nie zastanawia się i fotografuje
- 00:01:31 ale gdyby się zastanowił, to już to można nazwać.
- 00:01:34 System nazewnictwa funkcjonuje po to, żeby uprościć metodę komunikacji.
- 00:01:39 Porozumiewania się.
- 00:01:40 Tak samo jest w fotografii.
- 00:01:42 Mówi się "fotograf sportowy", w skrócie, w uproszczeniu, to taki facet,
- 00:01:46 który ma niezwykły refleks.
- 00:01:48 Ja nie potrafię tak pewnie fotografować sport, bo się po pierwsze na tym tak nie znam,
- 00:01:54 poza tym, nie myślę tymi kryteriami, mam naturę bardziej refleksyjną od niego,
- 00:01:59 czyli, jakby, ten podział ma sens.
- 00:02:03 Nie zilustrujesz w gazecie materiału o strajku, na przykład, zdjęciem motyla,
- 00:02:09 które zrobił fotograf-przyrodnik.
- 00:02:12 Nie jest łatwo wybrać najlepszą fotografię, która ma zilustrować jakieś wydarzenie czy tekst.
- 00:02:17 Czy wiecie, że istnieje taki zawód?
- 00:02:18 Pracuję jako fotoedytor w gazecie codziennej.
- 00:02:21 Fotoedytor to jest taki człowiek, który jest pośrednikiem
- 00:02:26 pomiędzy fotografem a dziennikarzem i redakcją, czyli zleca tematy, a również tłumaczy fotografowi,
- 00:02:33 o co chodzi w danym temacie.
- 00:02:36 Tak, żeby fotograf właściwie sfotografował to, co ma sfotografować.
- 00:02:40 Następnie fotograf musi wybrać najwłaściwsze zdjęcie spośród dziesiątek, a nawet... nawet czasem setek.
- 00:02:49 Trudno ocenić wartość jakiejś fotografii.
- 00:02:52 Ta wydaje się wam szczególnie udana?
- 00:02:54 Pewnie nie.
- 00:02:55 Jednak jest to jedno z najsłynniejszych zdjęć.
- 00:02:58 Pierwszy trwały obraz fotograficzny z 1826 roku.
- 00:03:03 A to jedna z pierwszych fotografii barwnych.
- 00:03:06 Wykonana została około 1900 roku metodą opracowaną przez Polaka - Jana Szczepanika.
- 00:03:13 Opatentował on tę metodę i na podstawie jego licencji
- 00:03:16 amerykańska firma Kodak wprowadziła do sprzedaży film barwny.
- 00:03:20 Te fotografie mają wartość historyczną.
- 00:03:24 Allan Sekula jest jednym z najwybitniejszych współczesnych artystów amerykańskich,
- 00:03:30 posługujących się medium fotografii.
- 00:03:33 Początki jego działalności artystycznej w latach 70-tych
- 00:03:35 cechowały krytyka utrwalonych mitów społeczeństwa kapitalistycznego
- 00:03:40 oraz skonwencjonalizowanych sposobów reprezentacji i odbiotu sztuki.
- 00:03:45 To, co mnie zaskakuje w istocie fotografii, to jej niepewne miejsce w systemie sztuki.
- 00:03:51 Ludzie, którzy się nią zajmują muszą wręcz walczyć o potwierdzenie jej estetycznego statusu.
- 00:03:56 Niektórzy sytuują ją blisko malarstwa, co ja osobiście uważam za błąd.
- 00:04:01 Mnie interesuje to, że w istocie rzeczy fotografia leży w takim specyficznym trójkącie:
- 00:04:06 między literaturą z jednej strony, filmem z drugiej,
- 00:04:09 a z trzeciej - sztukami wizualnymi, malarstwem, czy grafiką.
- 00:04:13 Fotografia cały czas żegluje między tymi trzema dziedzinami,
- 00:04:17 ale nigdy nie zawija do żadnego z portów.
- 00:04:20 Używam tego jako metafory, ale uważam, że to trafnie oddaje niestabilną kondycję fotografii.
- 00:04:25 Sekula pisze eseje o fotografii, a także teksty, które uzupełniają konkretne zdjęcia
- 00:04:30 i nadają im inny charakter.
- 00:04:33 Znajomość tego, co robili inni fotografowie jest bardzo ważna
- 00:04:37 i Allan Sekula w wielu fotografiach swoich nawiązuje do tego.
- 00:04:43 Na przykład w fotografii łanu żyta we wsi Więckowice nawiązuje do takich zdjęć,
- 00:04:50 które były robione przede wszystkim w latach 30-tych, ale także w latach 40-tych
- 00:04:55 w Europie i w Stanach Zjednoczonych.
- 00:04:57 Fotografie, które pokazywały pole zboża w taki sposób, żeby wzbudzić uczucia patriotyczne.
- 00:05:05 I Allan Sekula specjalnie robi takie zdjęcie, które osobom znającym trochę fotografię,
- 00:05:13 znającym trochę książki, gazety, kojarzy się z taką fotografią narodową
- 00:05:18 i kontrastuje taką fotografię z podpisem, który mówi, że to pole rośnie we wsi,
- 00:05:24 gdzie właśnie zainstalował się wielki koncern amerykański, który wbrew wszelkim przepisom
- 00:05:31 robi tam hodowlę świń.
- 00:05:36 Robi to niszcząc okoliczną przyrodę,
- 00:05:39 między innymi to zboże, które rośnie na skażonej ziemi.
- 00:05:43 Allan Sekula zajmuje się fotografią społeczną, czyli taką, która rejestruje zjawiska społeczne
- 00:05:49 przedstawiając je w krytycznym świetle.
- 00:05:52 Niektórzy fotografowie traktowali zdjęcia jako narzędzie zmiany społecznej.
- 00:05:56 W latach 20-tych i 30-tych stała się narzędziem propagandy.
- 00:06:01 W Rosji Aleksander Rodczenko uznał aparat fotograficzny za narzędzie nowego człowieka.
- 00:06:06 Najlepszym jednak przykładem są zdjęcia Louisa Haina,
- 00:06:09 które wykorzystywał w walce o godność człowieka.
- 00:06:12 Między innymi fotografował dzieci zatrudnione w fabrykach.
- 00:06:16 Publikacja takich zdjęć miała doprowadzić do znaczącej zmiany.
- 00:06:20 Fotografie te okazały się potrzebne w kampaniach na rzecz reform.
- 00:06:23 Ukazywał w nich problemy, niesprawiedliwość i wyzysk w pracy.
- 00:06:30 Na wystawie możemy zobaczyć taką fotografię, gdzie widzimy ręce osoby spracowanej.
- 00:06:38 Ze zdjęcia wnioskujemy, że jest to rolnik, który pracuje w polu,
- 00:06:42 ale gdybyśmy nie przeczytali podpisu, to nie wiedzielibyśmy, co to jest za pole.
- 00:06:48 Ten rolnik nie pracuje na własnym polu, tylko pracuje na lotnisku,
- 00:06:52 które było kiedyś lotniskiem wojskowym, na którym lądowały samoloty C.I.A.,
- 00:06:57 czyli tajnych służb amerykańskich.
- 00:07:00 Lotnisko jest w Polsce.
- 00:07:01 Są podejrzenia, że te samoloty C.I.A. przewoziły więźniów Alkaidy, więźniów politycznych,
- 00:07:08 którzy, być może, byli trzymani w Polsce.
- 00:07:11 Samo zdjęcie tego nie pokazuje.
- 00:07:13 Nie pokazuje tej historii, która tu się wydarzała.
- 00:07:16 Mówi o tym dopiero podpis.
- 00:07:18 I robiąc swoją pracę artystyczną w ten sposób Sekula pokazuje nam,
- 00:07:24 żebyśmy bardzo uważali z fotografiami, także ze słowami,
- 00:07:29 że dopiero te dwie rzeczy razem tworzą coś, co przybliża nas do prawdy.
- 00:07:36 W twórczości Sekuli od zawsze dominował człowiek
- 00:07:38 pokazany przez pryzmat czynników społeczno-gospodarczych wśród których przyszło mu żyć.
- 00:07:43 Na wystawie Allana Sekuli jest sporo fotografii jego rodziny.
- 00:07:48 Jego rodziców, albo jego rodzeństwa.
- 00:07:50 Między innymi są czarno-białe fotografie, które Sekula zrobił w swoim własnym domu,
- 00:07:56 wtedy, kiedy jego rodzeństwo, czy rodzice robią takie codzienne czynności.
- 00:08:00 Nic specjalnego.
- 00:08:01 Takie fotografie, które pewno nawet w albumie by się nie znalazły, bo nie są niczym szczególnym.
- 00:08:06 A jednak znalazły się na wystawie w Zachęcie.
- 00:08:08 Dlaczego?
- 00:08:10 Otóż, fotografie mogą wydawać się zwyczajne,
- 00:08:13 ale fotografiom towarzyszą nagrania, które można odsłuchać,
- 00:08:18 siedząc na czerwonych reżyserskich krzesełkach.
- 00:08:21 I te nagrania opowiadają nam historię tej rodziny
- 00:08:26 ustami ojca, matki i samego artysty.
- 00:08:31 Czyli ze zwykłej rodzinnej historii, ze zwykłego rodzinnego wieczoru
- 00:08:35 robi nam się cała historia, która mówi o stosunkach, właściwie stosunkach społecznych
- 00:08:42 w przeciętnej rodzinie amerykańskiej.
- 00:08:44 I dlatego te fotografie nie są w archiwum rodzinnym, tylko w salach galerii,
- 00:08:50 bo mówią o problemach, czy mówią o kwestiach, które dotyczą nas wszystkich.
- 00:08:54 "Polonia i inne opowieści" to zdjęcia Polski widzianej oczyma Amerykanina o polskich korzeniach
- 00:09:00 oraz obraz Polonii, czyli emigrantów z Polski mieszkających w Stanach Zjednoczonych,
- 00:09:05 przede wszystkim w Chicago.
- 00:09:08 Można się zorientować, że nazwisko pana Sekuli brzmi trochę po polsku.
- 00:09:13 On się nazywa Sekula i to jest trochę zangielszczone, zamerykanizowane nazwisko polskie - Sekuła.
- 00:09:22 Otóż dziadkowie Allana Sekuli pochodzili z Polski i byli emigrantami w Stanach Zjednoczonych,
- 00:09:29 czyli tworzyli część Polonii amerykańskiej.
- 00:09:33 I sam Sekula po polsku nie mówi, ale w jego domu bardzo było ważne to, że ma on polskie korzenie.
- 00:09:43 W Zachęcie często oglądamy wystawy fotografii.
- 00:09:46 Fotografia bowiem jest jedną z wielu dziedzin sztuki.
- 00:09:49 Allan Sekula fotografując ma na celu wskazanie pewnych zjawisk społecznych.
- 00:09:54 Takie zdjęcie lub zdjęcie połączone z tekstem ma nas skłonić do refleksji nad otaczającym nas światem.
- 00:10:00 Fotografia ma podwójną naturę: artystyczną i użytkową.
- 00:10:04 Od zawsze służyła jako pomoc dla innych dziedzin życia.
- 00:10:08 Nauki, jak fotografia rentgenowska, czy wykonywana w podczerwieni
- 00:10:12 lub jako narzędzie do dokumentacji.
- 00:10:14 Zachęta posiada dział dokumentacji.
- 00:10:17 Fotografia jest jednym z głównych narzędzi dokumentacji.
- 00:10:22 Gdybyśmy nie mieli tej fotografii, nie wiedzielibyśmy, jak wyglądały konkretne czasy,
- 00:10:29 jak wyglądały ekspozycje, wernisaże, bankiety w naszej instytucji.
- 00:10:33 Wartość naszego zbioru jest niebagatelna.
- 00:10:37 Przechowywane tam zdjęcia mają wartość archiwalną.
- 00:10:40 Przypominają o wystawach, jakie odbyły się w galerii.
- 00:10:43 Na przykład o wystawie Allana Sekuli.
- 00:10:45 (muzyka)
Opis materiału
Odcinek w całości poświęcony fotografii – jej historii, gatunkom i funkcji, jaką pełni we współczesnym świecie. Zaprezentowana została sylwetka i twórczość Allana Sekuli, który na wystawie Polonia i inne opowieści pokazał Polskę widzianą oczami Amerykanina polskiego pochodzenia. O tym, czym jest ten gatunek sztuki opowiada fotograf Andrzej Świetlik, Allan Sekula i kuratorka wystawy – Karolina Lewandowska.
Film do pobrania ze strony ZACHĘTY
Materiały Zachęty dostępne są na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa 3.0 Polska.
Tagi
Powiązane materiały
Powiązane materiały
-
czas trwania 12 min 34 sek
cc
Przejdź do gatunku: dokument
Inspiracje na pokaz | Zachęta TV
Jak zrozumieć Annette Messager?
-
czas trwania 6 min 56 sek
cc
Przejdź do gatunku: dokument
Płeć? Sprawdzam! | Zachęta TV
-
czas trwania 8 min 04 sek
cc
Przejdź do gatunku: dokument
Siusiu w torcik | Zachęta TV
-
czas trwania 9 min 18 sek
cc
Przejdź do gatunku: dokument
Zbigniew Libera. Prace 1982-2008 | Zachęta TV
-
czas trwania 9 min 25 sek
cc
Przejdź do gatunku: dokument
Spojrzenia | Zachęta TV
Zobacz także
-
czas trwania 10 min 05 sek
Przejdź do gatunku: dokument
Powszedni dzień gestapowca Schmidta | Jerzy Ziarnik
Dokument Jerzego Ziarnika, który na podstawie fotografii znalezionych w poniemieckim albumie rekonstruuje codzienne życie funkcjonariusza gestapo – Schmidta
-
czas trwania 12 min 37 sek
Przejdź do gatunku: dokument
Nowy Jork | Janusz Bąkowski | fragment 1
-
czas trwania 16 min 04 sek
cc
Przejdź do gatunku: dokument
Casting, jak zinterpretować Katarzynę Kozyrę? | Zachęta TV
-
czas trwania 11 min 11 sek
Przejdź do gatunku: wypowiedź
Aleksander Błoński | Notacje
-
czas trwania 8 min 51 sek
cc
Przejdź do gatunku: dokument
Neo Rauch | Zachęta TV
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus