Ryszard Stanisławski | Przewodnik po sztuce
- 00:00:24 Zjawiska sztuki nie tworzą wyłącznie artyści.
- 00:00:27 Sztuce potrzebni są także ci, którzy umożliwiają jej zaistnienie w świecie.
- 00:00:31 Ci, którzy budują pomost między twórcą, a odbiorcą.
- 00:00:36 Ryszard Stanisławski urodził się 20 stycznia 1921 roku, tutaj w Sępolnie na pojezierzu kujawskim, jako pierwszy z czworga dzieci Romualda,
- 00:00:46 właściciela dużego gospodarstwa rolnego i mleczarni oraz Marii ze Stanisławskich, z zawodu nauczycielki.
- 00:00:52 Początkowo wychowywany w duchu religijnym był członkiem sądalicy mariańskiej.
- 00:00:57 Po ukończeniu szkoły powszechnej w Sępolnie kontynuował naukę w gimnazjum ziemii kujawskiej we Włocławku, zaś maturę zrobił w liceum ogólnokształcącym w Kole.
- 00:01:07 Zaraz po zakończeniu II Wojny Światowej przekroczył nielegalnie granicę,
- 00:01:11 aby poprzez sowiecką strefę okupowaną przedostać się do Metten w północnych Niemczech, gdzie wstąpił do pierwszej dywizji pancernej gen. Maczka.
- 00:01:19 Pełnił służbę w sztabie specjalnym.
- 00:01:21 Jak wspominał w rozmowie z Piotrem Rypsonem, przeprowadzonej niedługo przed śmiercią w roku 2000,
- 00:01:26 "zajmowałem się tam opieką, nazwijmy to, kulturalną. Żeby były gazety, żeby było co czytać, żeby ci oficerowie mieli kontakt z polska kulturą".
- 00:01:34 Po roku służby dostał się do Paryża, gdzie po studium przygotowawczym w zakresie języka i cywilizacji francuskiej studiował najpierw matematykę,
- 00:01:41 a następnie pod wpływem młodej artystki, legitymującej się czechosłowackim paszportem wystawionym na nazwisko Alena Szapocznikowa,
- 00:01:48 z którą związał się uczuciowo, rozpoczął studia w dziedzinie historii sztuki na Sorbonie oraz De Coul de Luvre.
- 00:01:53 W roku 1952 ożenił się z Aliną Szapocznikow.
- 00:01:57 Ich małżeństwo zakończyło się rozwodem w roku 1958.
- 00:02:05 W tym czasie zmienił dotychczasowe poglądy polityczne.
- 00:02:07 Ówczesny Paryż był całkowicie socjalistyczny.
- 00:02:09 Rząd, władze miasta, ale przede wszystkim studenci.
- 00:02:12 Na uniwersytecie wszystkie związki studenckie były związkami lewicującymi.
- 00:02:17 To co się wówczas działo, było wynikiem wojny.
- 00:02:19 Stąd płynęła głęboka wiara w Radziecką Rosję, która pokonała nazizm.
- 00:02:23 Jak wspominał Stanisławski "z literatury lewicowej przedtem nic nie czytałem. Teraz wziąłem do reki manifest komunistyczny
- 00:02:30 i zacząłem interesować się tą problematyką, która muszę to jasno i otwarcie powiedzieć, mnie poruszała".
- 00:02:36 "Chodziłem do kościoła i widziałem jak blisko pewne ideały chrześcijańskie są bliskie, przynajmniej teoretycznie, ideom płynącym z komunizmu".
- 00:02:44 W lutym 1951 roku, po apelu ambasadora Jerzego Putramenta, wzywającego studentów polskich do powrotu do kraju,
- 00:02:51 wrócił do Polski, gdzie kontynuował studia na wydziale historycznym Uniwersytetu Warszawskiego do roku 1952, kiedy to uzyskał tytuł magistra sztuki.
- 00:03:00 Początkowo pracował w Państwowym Instytucie Sztuki, jednocześnie będąc zastępcą redaktora naczelnego przeglądu artystycznego,
- 00:03:06 a od roku 1955 w Centralnym Zarządzie Sztuk Plastycznych i Wystaw w Ministerstwie Kultury i Sztuki.
- 00:03:12 W roku 1957 zakończył pracę w ministerstwie i wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w której szeregach pozostawał aż do rozwiązania Partii w roku 1990.
- 00:03:23 Od 10 stycznia 1966 roku na wniosek grupy łódzkich artystów, który uzyskał aprobatę władz administracyjnych i partyjnych,
- 00:03:31 Stanisławski objął stanowisko dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi, którym kierował przez następne 25 lat.
- 00:03:38 W tym samym 1966 roku, wstąpił w związek małżeński z Urszulą Czartoryską, który trwał aż do jej śmierci w 1989 roku.
- 00:03:48 Muzeum Sztuki pod kierownictwem Ryszarda Stanisławskiego kontynuowało tradycję wyznaczoną przez grupę AR, a zmodyfikowaną przez jego poprzednika Mariana Minicha.
- 00:03:57 Stanisławski wniósł jednak nowe, oryginalne idee, w wyniku czego powstała koncepcja muzeum jako instrumentu krytycznego.
- 00:04:05 Stanisławski dokonał zasadniczych zmian w dotychczasowej praktyce łódzkiego muzeum.
- 00:04:10 Usunął kopie i reprodukcje, które w celach edukacyjnych pokazywał publiczności poprzedni dyrektor.
- 00:04:15 Zamiast tego wprowadził przykłady doświadczeń i eksperymentów artystycznych ostatnich lat.
- 00:04:20 Polityka gromadzenia zbiorów zaproponowana przez Stanisławskiego pozwoliła muzeum sztuki zachować charakter instytucji otwartej
- 00:04:24 na doświadczenia i eksperymenty oraz nie stawiającej ograniczeń geograficznych.
- 00:04:30 Wiele prac udało się pozyskać dla muzeum dzięki darom kolekcjonerów, jak i samych artystów.
- 00:04:34 M.in. Mateusza Grabowskiego, właściciela Grabowskiej Gallery w Londynie, który w 1975 roku przekazał 239 dzieł sztuki brytyjskiej.
- 00:04:43 W roku 1981 miał miejsce słynny pol-eng transport, kiedy to Joseph Boys ofiarował łódzkiemu muzeum część swojego archiwum artystycznego.
- 00:04:50 W roku 1982 Franciszka i Stefan Themersonowie przekazali muzeum wszystkie prace ze swojej wystawy czasowej,
- 00:04:57 zaś w roku następnym z inicjatywy Anki Ptaszkowskiej doszło do wymiany sztuki polskiej i amerykańskiej z nowo powstałym Museum of Contemporary Art w Los Angeles.
- 00:05:05 Stanisławski był także wybitnym propagatorem współczesnej sztuki polskiej poza granicami kraju.
- 00:05:10 Wystawa "Peinture modern polonaise sources et recherches" w muzeum Gauliera w Paryżu.
- 00:05:22 Wystawa "Atelier 72' " w Edynburgu w galerii Richarda de Marco.
- 00:05:34 "Konstruktywizm w Polsce 1923-36", Detroit 1976.
- 00:05:41 La vanguardia Polacca 1910-1978" w Rzymie, Genui i Wenecji.
- 00:05:47 "Omage a Witkiewicz" w Dusseldorfie w roku 1980.
- 00:05:55 "Prosanse Polonaise l'art vivant au tur du Museum de Łódź" w paryskim Centre George Pompidou w roku 1983.
- 00:06:13 Ryszard Stanisławski był jedną z głównych postaci muzealnictwa sztuki nowoczesnej na świecie.
- 00:06:18 Pomimo, że w 1991 roku przeszedł formalnie na emeryturę, pozostał jeszcze przez jakiś czas związany z muzeum, pracując jako specjalista ds. programowo-artystycznych.
- 00:06:30 Wówczas jeszcze zorganizował we współpracy z Kristofem Brockhausem wystawę "Europa, Europa - das Jahrhundert der Avangarde in Mittel und Ost Europa" w Bohn.
- 00:06:44 Ostatnie lata swojego życia spędził w Warszawie trapiony nieuleczalną chorobą.
- 00:06:48 W tym czasie powrócił do religii, kontaktując się zwłaszcza z warszawskimi Dominikanami.
- 00:06:53 Zmarł 28 listopada 2000 roku.
- 00:06:56 [Elektroniczna muzyka]
Bohaterem odcinka jest Ryszard Stanisławski – historyk i krytyk sztuki, wieloletni dyrektor Muzeum Sztuki w Łodzi. Urodzony w 1921 roku, Stanisławski tuż po II Wojnie Światowej nielegalnie przedostał się do zachodnich Niemiec gdzie służył w I Dywizji Pancernej generała Stanisława Maczka a następnie, w 1947 roku, przeniósł? się do Paryża, gdzie studiował matematykę, a potem historię sztuki na Sorbonie i w École du Louvre. W czasie pobytu we Francji ugruntowały się jego lewicowe poglądy, co skłoniło go, w 1951 roku, do powrotu do Polski, gdzie kontynuował studia na Uniwersytecie Warszawskim. W 1966 roku Stanisławski objął stanowisko dyrektora Muzeum Sztuki w Łodzi, które piastował przez następne 25 lat. W swej pracy twórczo rozwijał koncepcję muzeum opracowaną przez swoich poprzedników: Władysława Strzemińskiego i Mariana Minicha. Stanisławski pojmował muzeum jako „instrument krytyczny”, co miało ogromny wpływ na kształtowanie się otwartego, interaktywnego charakteru łódzkiej instytucji, a także na bogactwo i różnorodność rozwijanej przez nie kolekcji sztuki. Zmarł w 2000 roku w Warszawie.
Przewodnik po sztuce to cykl krótkich audycji edukacyjnych, w których artysta Zbigniew Libera przedstawia historię sztuki XX wieku. Opowieść Libery ilustrowana jest dziełami ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi. Każdy odcinek poświęcony jest ważnemu artyście, zjawisku artystycznemu bądź szczególnie wybitnemu dziełu sztuki. Program ma formułę autorskiego felietonu, który łączy wiedzę o charakterze encyklopedycznym z ciekawostkami i osobistymi spostrzeżeniami prowadzącego.
Zbigniew Libera (ur. 1959) – artysta, performer, autor obiektów, instalacji oraz filmów wideo; zadebiutował na początku lat 80. filmem Obrzędy intymne, ale uznanie krytyki zdobył w pierwszej połowie lat 90. cyklem prac Urządzenia korekcyjne. Zestaw Body master dla chłopców (1994) oraz Łóżeczka porodowe dla dziewczynek (1996), podobnie jak najbardziej znane dzieło artysty Lego.Obóz koncentracyjny to w pełni funkcjonalne obiekty, stanowiące imitacje rzeczywiście istniejących przedmiotów. Poddając je nieznacznym modyfikacjom i osadzając w obcym dla nich kontekście, Libera pokazuje rolę, jaką w procesie socjalizacji odgrywają przedmioty codziennego użytku. Wiele z jego prac weszło do kanonu współczesnej sztuki europejskiej.
Muzeum Sztuki w Łodzi to muzeum, którego główną osią programową jest sztuka awangardowa, dokumentowanie jej historii i praca nad jej aktualizacją. Instytucja posiada trzy oddziały: ms1, ms2 oraz Pałac Herbsta. Założona w 1930 roku placówka jest drugim najstarszym muzeum sztuki nowoczesnej na świecie, wpisanym do Państwowego Rejestru Muzeów w 1998 roku.
Tagi
Powiązane materiały
-
czas trwania 6 min 39 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Katarzyna Kobro | Przewodnik po sztuce
Odcinek programu poświęcony życiu i twórczości rzeźbiarki Katarzyny Kobro
-
czas trwania 6 min 59 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Pop art | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 42 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Socrealizm | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 59 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Alina Szapocznikow | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 51 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Sztuka polityczna | Przewodnik po sztuce
Zobacz także
-
czas trwania 5 min 13 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
WOK – Wszystko o kulturze. Wakacje | 29.07.2012. cz. II
Wakacyjny przegląd kulturalny (odcinek z 29 lipca 2012 r.)
-
czas trwania 28 min 41 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Kultura głupcze! | 16.11.2014
-
czas trwania 21 min 42 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Xięgarnia | 21.09.2013
-
czas trwania 30 min 27 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
O polskim antysemityzmie | Kultura głupcze | 04.11.2012
-
czas trwania 6 min 09 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
WOK – Wszystko o kulturze | 30.07.2012
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus