Władysław Strzemiński | Przewodnik po sztuce
odtwarzaj/zatrzymaj - spacja|
przewiń w przód/przewiń w tył - strzałki prawo/lewo|
głośniej/ciszej - strzałki góra/dół|
jakość - q
O Władysławie Strzemińskim, jednym z najważniejszych polskich artystów XX wieku
- 00:00:23 Witam w „Przewodniku po sztuce".
- 00:00:25 W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się bliżej postaci Władysława Strzemińskiego.
- 00:00:29 Śmiało powiedzieć można najważniejszego polskiego artysty XX w.
- 00:00:36 Władysław Strzemiński pochodził z polskiej rodziny szlacheckiej na Kresach.
- 00:00:40 Urodził się w Mińsku.
- 00:00:42 Odbył studia, które dawniej nazywano architectura militaris - projektowanie przepraw,
- 00:00:48 budowanie mostów, budowanie fortyfikacji itd...
- 00:00:54 Tuż po ukończeniu tej szkoły dostał przydział do Twierdzy Osowiec
- 00:00:58 i wtedy właśnie wybuchła I wojna światowa.
- 00:01:01 Na froncie wschodnim panował wtedy względny spokój
- 00:01:04 w nocy z 6 na 7 maja zdarzył się wypadek, który zaważył na dalszym jego życiu.
- 00:01:09 (odgłosy wybuchów)
- 00:01:11 Jeden z żołnierzy wychodząc z sąsiedniego okopu potknął się
- 00:01:15 i odruchowo odrzucił trzymany w ręku granat,
- 00:01:18 który wpadł do okopu, w którym siedział Porucznik Strzemiński ze swoim oddziałem.
- 00:01:22 Wybuch spowodował masakrę.
- 00:01:24 Strzemiński stracił
- 00:01:27 ponad 2/3 prawej nogi
- 00:01:30 i połowę lewego przedramienia.
- 00:01:32 Ponadto doznał poważnego urazu oka,
- 00:01:35 do końca życia miał już w nim tylko poczucie światła.
- 00:01:40 Pozostałe dwa lata spędził w szpitalu w Moskwie,
- 00:01:42 a miał wtedy zaledwie 22 lata.
- 00:01:46 W szpitalu poznał młodziutką maturzystkę, która tak jak wiele innych panienek z tzw. dobrych domów
- 00:01:52 przychodziła jako siostra miłosierdzia opiekować się rannymi żołnierzami.
- 00:01:57 Była to Katarzyna Kobro, towarzyszka jego późniejszego życia.
- 00:02:02 To ona właśnie zaraziła go ideą sztuki,
- 00:02:05 entuzjastycznie opowiadając o radości, jaką sprawia jej tworzenie.
- 00:02:13 Strzemiński i Kobro ponownie spotkali się już jako
- 00:02:15 studenci Wolnych Pracowni Artystycznych w Moskwie.
- 00:02:18 Ich nauczycielami byli artyści,
- 00:02:21 najwybitniejsi artyści rewolucyjni, tej miary co Kazimierz Malewicz czy Vladimir Tatlin.
- 00:02:27 Oboje należeli też do UNOVIS-u,
- 00:02:29 ugrupowania krzewicieli nowej sztuki założonej przez Kazimierza Malewicza.
- 00:02:34 UNOVIS było to coś w rodzaju partii artystycznej
- 00:02:38 lub ugrupowania quasi religijnego, dedykowanego sztuce.
- 00:02:43 Tak jak wy wierzycie w pieniądze i we władzę, tak oni wierzyli w sztukę.
- 00:02:46 W roku 1921 przenieśli się do Smoleńska, gdzie tegoż samego roku wzięli ślub.
- 00:02:58 Małżeństwo Strzemińskich mieszkało kolejno w Wilnie, Wilejce Powiatowej,
- 00:03:02 Szczekocinach nad Pilicą, Brzezinach, Żakowicach, Koluszkach
- 00:03:07 i wreszcie od 1931 roku w tym właśnie domu w Łodzi.
- 00:03:12 (głos zza kadru) Kompozycje unistyczne.
- 00:03:21 (głos zza kadru) Kompozycje architektoniczne.
- 00:03:25 (głos zza kadru) Pejzaże morskie.
- 00:03:33 Koniecznie wspomnieć trzeba o działalności edukacyjnej Strzemińskiego.
- 00:03:36 Głównie były to gimnazja koedukacyjne albo humanistyczne.
- 00:03:41 Tutaj, w Koluszkach, uczył w Szkole Przemysłowo-Handlowej.
- 00:03:46 Program szkoły podobno był bardziej nowatorski niż szkoły Bauhausu i szkoły radzieckiej.
- 00:03:52 Działalność pedagogiczną traktował niesamowicie poważnie.
- 00:03:55 Nieliczni mieszkańcy Koluszek, którzy pamiętają jeszcze Strzemińskiego, opowiadają jak Katarzyna Kobro
- 00:04:01 przywoziła swojego kalekiego męża na sankach do pracy.
- 00:04:09 „Teoria Widzenia", czyli po prostu historia tego, jak ewoluowało ludzkie oko.
- 00:04:26 To jest rękopis „Teorii Widzenia" Strzemińskiego.
- 00:04:36 Nie sądziłem, że kiedykolwiek w życiu dostąpię zaszczytu takiego,
- 00:04:40 żeby móc to własnymi rękoma dotykać.
- 00:04:43 Nadeszła kolejna wojna. Strzemińscy uciekli przed nadchodzącymi Niemcami
- 00:04:47 na Kresy. Skąd równie szybko wrócili do Łodzi uciekając tym razem przed Rosjanami.
- 00:04:53 Resztę okupacji spędzili w Łodzi. Strzemiński stworzył wówczas rysunkowe cykle:
- 00:04:57 "Deportacje", "Twarze" i "Tanie jak błoto".
- 00:05:01 Po wojnie wydawało się, że tym razem będzie lepiej.
- 00:05:05 Strzemiński dostał nawet posadę w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych.
- 00:05:08 Tymczasem nadszedł jednak stalinizm. W styczniu 1950
- 00:05:12 minister kultury Włodzimierz Sokorski zwolnił go z tej posady w trybie natychmiastowym.
- 00:05:18 Niedługo potem, 26 grudnia 1952 roku Strzemiński umiera na gruźlicę w szpitalu miejskim.
- 00:05:25 Zostaje pochowany w sylwestrowy poranek.
- 00:05:28 W tym czasie Katarzyna Kobro nie żyła już od blisko 2 lat.
- 00:05:32 Zmarła w lutym 1951 roku.
- 00:05:36 Ich córeczka Nika wylądowała w domu dziecka i tak oto kończy się ta smutna historia.
- 00:05:45 My jednak chcemy pamiętać ich jako parę wspaniałych artystów,
- 00:05:48 którzy w końcu odnieśli sukces nie tylko w Polsce,
- 00:05:52 ale i na całym świecie.
Opis materiału
Tematem odcinka są życie i twórczość Władysława Strzemińskiego – czołowego artysty polskiego XX wieku, a także postaci wielce zasłużonej dla Muzeum Sztuki w Łodzi. Z programu dowiadujemy się zarówno o najważniejszych nurtach w jego twórczości, jak i o życiu prywatnym. W odcinku m.in. o małżeństwie z rzeźbiarką Katarzyną Kobro, działalności edukacyjnej i prześladowaniach w okresie stalinizmu.
Przewodnik po sztuce to cykl krótkich audycji edukacyjnych, w których artysta Zbigniew Libera przedstawia historię sztuki XX wieku. Opowieść Libery ilustrowana jest dziełami ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi. Każdy odcinek poświęcony jest ważnemu artyście, zjawisku artystycznemu bądź szczególnie wybitnemu dziełu sztuki. Program ma formułę autorskiego felietonu, który łączy wiedzę o charakterze encyklopedycznym z ciekawostkami i osobistymi spostrzeżeniami prowadzącego.
Zbigniew Libera (ur. 1959) – artysta, performer, autor obiektów, instalacji oraz filmów wideo; zadebiutował na początku lat 80. filmem Obrzędy intymne, ale uznanie krytyki zdobył w pierwszej połowie lat 90. cyklem prac Urządzenia korekcyjne. Zestaw Body master dla chłopców (1994) oraz Łóżeczka porodowe dla dziewczynek (1996), podobnie jak najbardziej znane dzieło artysty Lego. Obóz koncentracyjny to w pełni funkcjonalne obiekty, stanowiące imitacje rzeczywiście istniejących przedmiotów. Poddając je nieznacznym modyfikacjom i osadzając w obcym dla nich kontekście, Libera pokazuje rolę, jaką w procesie socjalizacji odgrywają przedmioty codziennego użytku. Wiele z jego prac weszło do kanonu współczesnej sztuki europejskiej.
Muzeum Sztuki w Łodzi to muzeum, którego główną osią programową jest sztuka awangardowa, dokumentowanie jej historii i praca nad jej aktualizacją. Instytucja posiada trzy oddziały: ms1, ms2 oraz Pałac Herbsta. Założona w 1930 roku placówka jest drugim najstarszym muzeum sztuki nowoczesnej na świecie, wpisanym do Państwowego Rejestru Muzeów w 1998 roku.
Przewodnik po sztuce to cykl krótkich audycji edukacyjnych, w których artysta Zbigniew Libera przedstawia historię sztuki XX wieku. Opowieść Libery ilustrowana jest dziełami ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi. Każdy odcinek poświęcony jest ważnemu artyście, zjawisku artystycznemu bądź szczególnie wybitnemu dziełu sztuki. Program ma formułę autorskiego felietonu, który łączy wiedzę o charakterze encyklopedycznym z ciekawostkami i osobistymi spostrzeżeniami prowadzącego.
Zbigniew Libera (ur. 1959) – artysta, performer, autor obiektów, instalacji oraz filmów wideo; zadebiutował na początku lat 80. filmem Obrzędy intymne, ale uznanie krytyki zdobył w pierwszej połowie lat 90. cyklem prac Urządzenia korekcyjne. Zestaw Body master dla chłopców (1994) oraz Łóżeczka porodowe dla dziewczynek (1996), podobnie jak najbardziej znane dzieło artysty Lego. Obóz koncentracyjny to w pełni funkcjonalne obiekty, stanowiące imitacje rzeczywiście istniejących przedmiotów. Poddając je nieznacznym modyfikacjom i osadzając w obcym dla nich kontekście, Libera pokazuje rolę, jaką w procesie socjalizacji odgrywają przedmioty codziennego użytku. Wiele z jego prac weszło do kanonu współczesnej sztuki europejskiej.
Muzeum Sztuki w Łodzi to muzeum, którego główną osią programową jest sztuka awangardowa, dokumentowanie jej historii i praca nad jej aktualizacją. Instytucja posiada trzy oddziały: ms1, ms2 oraz Pałac Herbsta. Założona w 1930 roku placówka jest drugim najstarszym muzeum sztuki nowoczesnej na świecie, wpisanym do Państwowego Rejestru Muzeów w 1998 roku.
Tagi
Powiązane materiały
Powiązane materiały
-
czas trwania 6 min 39 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Katarzyna Kobro | Przewodnik po sztuce
Odcinek programu poświęcony życiu i twórczości rzeźbiarki Katarzyny Kobro
-
czas trwania 6 min 51 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Sztuka polityczna | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 59 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Pop art | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 42 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Socrealizm | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 59 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Alina Szapocznikow | Przewodnik po sztuce
Zobacz także
-
czas trwania 37 min 46 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
WOK – Wszystko o kulturze | 19.02.2012
M.in. rozmowa z Mariuszem Szczygłem i wizyta w Studiu Eksperymentalnym Polskiego Radia
-
czas trwania 1 min 07 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Kultura głupcze! | 13.10.2013 | fragment 2
-
czas trwania 15 min 22 sek
Przejdź do gatunku: program informacyjny
Informacje kulturalne | 19.07.2013
-
czas trwania 7 min 03 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Henryk Berlewi | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 12 min 31 sek
Przejdź do gatunku: program informacyjny
Informacje kulturalne | 20.12.2013
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus