Pasja według św. Łukasza | Krzysztof Penderecki | Krzysztof Penderecki
odtwarzaj/zatrzymaj - spacja|
przewiń w przód/przewiń w tył - strzałki prawo/lewo|
głośniej/ciszej - strzałki góra/dół|
jakość - q
Nadzwyczajne, jubileuszowe wykonanie „Pasji według św. Łukasza”, do którego doszło 25 marca 2016 r. podczas Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie. Rejestracja została wykonana na zlecenie Narodowego Instytutu Audiowizualnego.
Opis materiału
W 2016 roku przypadła 50. rocznica prawykonania utworu, w
którym Krzysztof Penderecki, podejmując temat męczeńskiej śmierci Jezusa
Chrystusa, połączył Bachowskie tradycje z awangardowymi środkami muzycznymi.
Wystąpili:
Johanna Rusanen – sopran
David Pershall – baryton
Nikolay Didenko – bas
Chór Filharmonii NArodowej, Chór Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie
Warszawski Chór Chłopięcy
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą Krzysztofa Pendereckiego.
Pasja według św. Łukasza, tworząca wraz z dwuczęściową Jutrznią tryptyk paschalny, jest – obok Trenu „Ofiarom Hiroszimy” – dziełem, które przyniosło Krzysztofowi Pendereckiemu największy rozgłos; o kompozytorze pisze się często właśnie jako o „autorze Pasji”. Kompozycja wywarła podobno wielkie wrażenie na Salvadorze Dalím, którego Penderecki spotkał latem 1971 roku podczas rodzinnego pobytu na Majorce. Malarz zainteresowany był inscenizacją nowego oratorium kompozytora, jednak, jak wiadomo, projekt ten nigdy nie doszedł do skutku.
Forma Pasji doczekała się wielu omówień, naukowych i krytycznych. Najkrócej scharakteryzował ją Bogusław Schaeffer w Przewodniku koncertowym, pisząc, że dawną formę, wziętą z tradycji, wypełnia tu nowoczesny język dźwiękowy, sama zaś technika budowy „przejęta jest bezpośrednio od Bacha”. Dwie części, na które złożyło się odpowiednio 13 i 14 fragmentów, zostały utworzone przez następstwo recytacji narratora, arii, partii chorałowych i instrumentalnych, o charakterze naprzemiennie dramatycznym, „relacjonującym”, komentującym i lirycznym. Kompozytor sięga po archaizmy melodyczne głębiej niż do baroku, o czym świadczy motetowa polifonia niderlandzka i wenecka polichóralność. W utworze dostrzegalna jest również inspiracja jazzem (23’03”), zaś fragmenty, w których członkowie chóru mówią, przekrzykują się, śmieją, wzdychają i gwiżdżą, stanowią echo modlących się chasydów, podsłuchiwanych przez kompozytora, gdy był dzieckiem.
Stwierdzenie, że Penderecki przejął pasję „bezpośrednio od Bacha” można rozumieć dosłownie. Kompozytor „porwał się” (jak sam przyznaje, był na to dostatecznie młody) na odnowienie gatunku, którego najświetniejsze przykłady stworzył wielki Jan Sebastian. Sam zainspirował innych kompozytorów – pasje Arvo Pärta czy Gubajduliny powstały później i noszą już „piętno Pendereckiego”. Warto wreszcie wspomnieć, że do sukcesu jego dzieła przyczyniły się wielkie kreacje Andrzeja Hiolskiego (m.in. zapadająca w pamięć aria Deus meus) i Henryka Czyża.
Wystąpili:
Johanna Rusanen – sopran
David Pershall – baryton
Nikolay Didenko – bas
Chór Filharmonii NArodowej, Chór Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie
Warszawski Chór Chłopięcy
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Narodowej pod batutą Krzysztofa Pendereckiego.
Pasja według św. Łukasza, tworząca wraz z dwuczęściową Jutrznią tryptyk paschalny, jest – obok Trenu „Ofiarom Hiroszimy” – dziełem, które przyniosło Krzysztofowi Pendereckiemu największy rozgłos; o kompozytorze pisze się często właśnie jako o „autorze Pasji”. Kompozycja wywarła podobno wielkie wrażenie na Salvadorze Dalím, którego Penderecki spotkał latem 1971 roku podczas rodzinnego pobytu na Majorce. Malarz zainteresowany był inscenizacją nowego oratorium kompozytora, jednak, jak wiadomo, projekt ten nigdy nie doszedł do skutku.
Forma Pasji doczekała się wielu omówień, naukowych i krytycznych. Najkrócej scharakteryzował ją Bogusław Schaeffer w Przewodniku koncertowym, pisząc, że dawną formę, wziętą z tradycji, wypełnia tu nowoczesny język dźwiękowy, sama zaś technika budowy „przejęta jest bezpośrednio od Bacha”. Dwie części, na które złożyło się odpowiednio 13 i 14 fragmentów, zostały utworzone przez następstwo recytacji narratora, arii, partii chorałowych i instrumentalnych, o charakterze naprzemiennie dramatycznym, „relacjonującym”, komentującym i lirycznym. Kompozytor sięga po archaizmy melodyczne głębiej niż do baroku, o czym świadczy motetowa polifonia niderlandzka i wenecka polichóralność. W utworze dostrzegalna jest również inspiracja jazzem (23’03”), zaś fragmenty, w których członkowie chóru mówią, przekrzykują się, śmieją, wzdychają i gwiżdżą, stanowią echo modlących się chasydów, podsłuchiwanych przez kompozytora, gdy był dzieckiem.
Stwierdzenie, że Penderecki przejął pasję „bezpośrednio od Bacha” można rozumieć dosłownie. Kompozytor „porwał się” (jak sam przyznaje, był na to dostatecznie młody) na odnowienie gatunku, którego najświetniejsze przykłady stworzył wielki Jan Sebastian. Sam zainspirował innych kompozytorów – pasje Arvo Pärta czy Gubajduliny powstały później i noszą już „piętno Pendereckiego”. Warto wreszcie wspomnieć, że do sukcesu jego dzieła przyczyniły się wielkie kreacje Andrzeja Hiolskiego (m.in. zapadająca w pamięć aria Deus meus) i Henryka Czyża.
Tagi
Powiązane materiały
Powiązane materiały
-
czas trwania 1 godz 19 min 40 sek
Przejdź do gatunku: koncert
Pasja według św. Łukasza | Krzysztof Penderecki, Grzegorz Jarzyna
Rejestracja „Pasji według św. Łukasza“ to nie tylko dokumentacja tego szczególnego wydarzenia, lecz także nowe, autonomiczne dzieło audiowizualne pozwalające w pełni dostrzec zamysł reżyserski Grzegorza Jarzyny oraz przestrzeń, w której odbył się koncert
-
czas trwania 5 min 19 sek
Przejdź do gatunku: utwór muzyczny
Lacrimosa na sopran, chór mieszany i orkiestrę | Krzysztof Penderecki
-
czas trwania 1 godz 39 min 35 sek
Przejdź do gatunku: utwór muzyczny
Polskie Requiem | Krzysztof Penderecki
-
czas trwania 42 min 50 sek
Przejdź do gatunku: utwór muzyczny
III Symfonia | Krzysztof Penderecki
-
czas trwania 17 min 22 sek
Przejdź do gatunku: utwór muzyczny
Fluorescencje na orkiestrę | Krzysztof Penderecki
Zobacz także
-
czas trwania 12 min 12 sek
Przejdź do gatunku: koncert
Miki Kobayashi | H. Wieniawski: II Koncert skrzypcowy d-moll op. 22 | 1/3 | Allegro moderato
Konkurs Skrzypcowy im. H. Wieniawskiego
-
czas trwania 3 min 41 sek
Przejdź do gatunku: koncert
Paweł Szymański | 2/4 | Concerto con duoi Violini e Violoncello di Concertino obbligati e duoi altri Violini, Viola e Basso di Concerto Grosso del Sig'Szymański | Larghetto
-
czas trwania 49 min 41 sek
Przejdź do gatunku: koncert
Mój sen: Shalom, Polsko!
-
czas trwania 50 min 40 sek
Przejdź do gatunku: koncert
Festiwal Kultury Żydowskiej w Krakowie | Szalom na Szerokiej 2015 | 2/3
-
czas trwania 1 godz 02 min 54 sek
Przejdź do gatunku: koncert
Iza Lach | Made in Polska
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus