Narada opozycji na temat reformy instytucji państwowych
Nagranie
przedstawia grupę negocjatorów strony opozycyjnej zasiadających przy stoliku
ds. reform politycznych, którzy rozmawiają przede wszystkim o uprawnieniach
prezydenta. Bronisław Geremek relacjonuje stan negocjacji na ten temat.
Wymienia sprawy, które jeszcze nie zostały rozstrzygnięte, choć to właśnie od
wypracowania kompromisu w tych kwestiach opozycja uzależnia podpisanie
porozumień Okrągłego Stołu. Mimo że do zakończenia obrad pozostało tak niewiele
czasu, Geremek stara się uspokoić zebranych.
Przedstawiciele
strony rządowej chcieli, by funkcję prezydenta objął gen. Jaruzelski, starali
się więc wynegocjować dla niego jak najszerszy zakres uprawnień. Przeciwdziałać
temu próbowała opozycja, której z kolei zależało na jak największym
ograniczeniu jego władzy. Sprawa ta była dyskutowana podczas spotkań na
najwyższym szczeblu z udziałem gen. Kiszczaka i Lecha Wałęsy, które
organizowano kilkukrotnie podczas obrad Okrągłego Stołu, w rządowym ośrodku w
Magdalence. Już w czasie pierwszego z nich, po wysłuchaniu propozycji
przedstawionych przez gen. Kiszczaka, Wałęsa stwierdził: „Taki prezydent, o
jakim usłyszeliśmy od pana generała, byłby chyba dożywotni. Mógłby odejść tylko
przez rozstrzelanie. Tu została przedstawiona taka formuła: macie chłopcy
więcej, niż chcieliście, ale musicie zapłacić cztery razy więcej. Nie możemy
się zgodzić na takie coś, nie chcemy zapędzić się w zaułek gorszy niż
stalinizm” (Spotkanie robocze w Magdalence, 2 marca 1989 r., godz. 9.30–18.10
w: Krzysztof Dubiński, Okrągły Stół,
Krajowa Agencja Promocyjna, Warszawa 1999, s. 326).
Opozycja
zdecydowanie sprzeciwiała się nadaniu prezydentowi uprawnienia do
rozwiązywania parlamentu. Ostatecznie uzgodniono, że będzie to możliwe tylko,
gdy sejm nie powoła w ciągu trzech miesięcy rządu, nie przyjmie budżetu lub
przegłosuje ustawę ingerującą w nadane mocą konstytucji uprawnienia głowy
państwa. Prezydentowi przyznano także prawo weta ustawodawczego, które sejm
mógł uchylić większością 2/3 głosów. Obóz władzy naciskał, by prezydent
miał możliwość wydawania dekretów z mocą ustawy, od czego ostatecznie
zgodził się odstąpić.
Materiał zdigitalizowany w ramach Programu Wieloletniego Kultura+ Priorytet Digitalizacja. Mecenasem programu jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a operatorem Narodowy Instytut Audiowizualny.
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus