Kolejarskie słowo | Andrzej Munk
Przełomowy w dokumentalnej twórczości Andrzeja Munka film, choć na pozór
mieści się w formule ówczesnego „produkcyjnego reportażu”. Parafabularną
konstrukcję filmu buduje zadanie, jakie stoi nie tylko przed załogą tzw.
„pociągu gwarancyjnego” wiozącego węgiel ze Śląska do huty w Szczecinie, ale i
innych kolejarzy obsługujących tę długą trasę przebiegu pociągu. Temu typowemu dla socrealistycznego kina tematowi walki o wykonanie planu autorzy filmu nadali cechy inne niż w ówcześnie obowiązujących schematach. W centrum uwagi stanęli ludzie owo zadanie wykonujący – ich zawodowe
kompetencje i emocjonalne zaangażowanie płynące z ich etosu pracy.
Przedstawiona w filmie walka z czasem i przestrzenią ujawniona została dzięki
przenikliwej rejestracji poszczególnych jej etapów, a dramatyzm osiągnięty
został zarówno poprzez kompozycję samej treści wydarzeń, jak i zastosowanie
stricte filmowych środków wyrazu, zwłaszcza montażu. Za jego pomocą osiągnięto
dynamiczny rytm poszczególnych obrazów pejzażu, mijanych stacji, samego toru
kolejowego, mechanicznych elementów funkcjonowania parowozu oraz ludzkich
twarzy. Wrażenie to pogłębia współistnienie z obrazem filmowym świata
naturalnych dźwięków i muzyki. Słowo obecne w ramowym komentarzu w większości
przynależy jednak do kolejarzy współuczestniczących na kolejowym szlaku w
realizacji „zadania”, słowo jest tu elementem ich pracy. Kolejarskie słowo
przywróciło świadomość istnienia filmu dokumentalnego jako formy sztuki kina.
Opis autorstwa Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej pochodzi z książeczki
dołączonej do wydawnictwa Polska Szkoła Dokumentu | Andrzej Munk.
Andrzej Munk (1921–1961) – reżyser filmowy, jeden z
najważniejszych przedstawicieli Polskiej Szkoły Filmowej. Po wojnie studiował
architekturę i prawo. W 1947 roku rozpoczął studia w Szkole Filmowej w Łodzi –
początkowo na Wydziale Operatorskim, potem na Wydziale Reżyserskim, który
ukończył w 1951 roku. Zaczynał jako operator, wkrótce został jednak reżyserem
filmowym. Pracował w Wytwórni Filmów Dokumentalnych (1950–1955), był też
wykładowcą PWSFTviT (1957–1961). Zasłynął jako twórca tragikomicznych dzieł
dokonujących rozrachunku z czasami wojny (Eroica, 1958; Zezowate
szczęście, 1960), a także dramatu wojennego Pasażerka, którego już
jednak nie ukończył – zginął tragicznie w wypadku samochodowym pod Łowiczem 20
września 1961 roku.
Film Spacerek staromiejski w reżyserii Andrzeja Munka został
zdigitalizowany w ramach Programu Wieloletniego Kultura+ Priorytet
Digitalizacja. Mecenasem programu jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa
Narodowego, a operatorem Narodowy Instytut Audiowizualny.
Kultura+ jest uchwalonym przez Radę Ministrów wieloletnim programem
rządowym na lata 2011–2015. Podstawowym celem Programu jest poprawa dostępu do
kultury oraz zwiększenie uczestnictwa w kulturze społeczności lokalnych.
Głównym celem jego Priorytetu „Digitalizacja” jest wsparcie digitalizacji
zasobów kultury poprzez zakup sprzętu do digitalizacji, sam proces
digitalizacji oraz cyfrowe upowszechnianie zdigitalizowanych zbiorów.
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus