Karol Hiller | Przewodnik po sztuce
- 00:00:28 [Zbigniew Libera]: Karol Hiller urodził się w roku 1891 w Lućmierzu pod Łodzią, jako najstarszy z pięciorga dzieci Karola Hillera i Marianny z domu Bibel, spolonizowanych Niemców zajmujących się tkactwem.
- 00:00:46 Rodzice wybrali dla niego praktyczna naukę zawodu w rosyjskiej Szkole Rzemieślniczo-Przemysłowej, którą ukończył w roku 1910, uzyskując tytuł technika chemika.
- 00:00:57 Naukę zawodu kontynuował najpierw w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadt, a od 1912 w Warszawskim Instytucie Politechnicznym im. Cara Mikołaja II.
- 00:01:09 Po wybuchu I Wojny Światowej ewakuował się z Warszawy do Moskwy wraz z Instytutem Politechnicznym, gdzie studiował do roku 1916.
- 00:01:17 Wkrótce zmobilizowany został jako inżynier saper i drogą przydziału dostał się do Kijowa, gdzie pracował w biurze wojskowym.
- 00:01:25 Dopiero tam, w Kijowie, spełnić się miały jego wcześniejsze marzenia o studiowaniu sztuki.
- 00:01:29 Ukraińska Akademia Sztuki do której zaczął uczęszczać w 1917 roku, była pierwszą wyższą szkołą artystyczną w historii Ukraińskiej Republiki Ludowej, powstałej w wirze rewolucyjnej Rosji.
- 00:01:41 Karol Hiller studiował pod kierunkiem portrecisty prof. Muraszko oraz prof. Mychajło Bojczuka, specjalisty od sztuki religijnej i monumentalnej,
- 00:01:50 gdzie opanował tajniki malowania temperą, przechowywane w rękopisach dawnych mistrzów ikony ze słynnej Ławry Peczarskiej.
- 00:01:58 W roku 1920 władza w Kijowie przeszła w ręce Atamana Petlury i wojsk polskich, aby następnie przejść w ręce Sowietów.
- 00:02:06 Trwała wojna polsko-bolszewicka.
- 00:02:08 Latem roku 1921, Karol Hiller w pośpiechu opuszcza Kijów, aby przez zieloną granicę dotrzeć do Łodzi.
- 00:02:17 W Łodzi niebawem otrzymał posadę nauczyciela robót ręcznych i rysunku w Społecznym Polskim Gimnazjum Męskim, początkowo mieszczącym się przy ul. Sienkiewicza,
- 00:02:27 a potem od 1922 roku, w tym budynku, gdzie pracował, aż do 1929 roku.
- 00:02:35 W roku 1922 rozpoczął współpracę z Witoldem Wandurskim, członkiem Komunistycznej Partii Polski, który mniej więcej w tym właśnie czasie powrócił z Charkowa,
- 00:02:44 gdzie był kierownikiem i reżyserem Polskiego Teatru Amatorskiego.
- 00:02:48 Hiller i Wandurski wspólnie zorganizowali cech artystyczny pod nazwą "Srebrny wóz", którego celem była integracja wszelkich środowisk twórczych w Łodzi.
- 00:02:58 W skład grupy wchodzili malarze, literaci, ludzie teatru, a także niedawni członkowie grupy Jung Idysz.
- 00:03:10 Wspólne z Wandurskim wędrówki po mieście zainspirowały Hillera do rozpoczęcia prac nad cyklem grafik o tematyce łódzkiej.
- 00:03:18 Zostały one potem włączone do tomu poezji Wandurskiego pt.: "Sadze i złoto", opublikowanego w 1925 roku.
- 00:03:26 W roku 1928, Hiller namalował dwa ważne programowe obrazy: "Deska zero"
- 00:03:35 i "Deska ze spiralą".
- 00:03:40 Rozpoczął też eksperymenty z nową technika na pograniczu grafiki, malarstwa i fotografii, którą nazwał heliografią.
- 00:03:48 Jednocześnie kontynuował tematykę łódzkich pejzaży.
- 00:03:53 Na początku lat 30 zawarł znajomość z młodym naukowcem Arje Sztajnfeldem, absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego i Instytutu Mechaniki w Nancy,
- 00:04:02 który właśnie w tym domu pisał swój wstęp do kosmonautyki.
- 00:04:05 Połączyło ich wspólne zainteresowanie kosmosem.
- 00:04:07 Hiller przygotował dla niego projekt okładki do planowanego francuskiego wydania książki.
- 00:04:14 15 lutego 1931 roku, Karol Hiller uczestniczył w otwarciu międzynarodowej kolekcji sztuki nowoczesnej grupy AR, do której podarował również dwa ze swoich obrazów.
- 00:04:27 Kilka dni później w Łodzi powstało Zrzeszenie Polskich Artystów, którego jednym z organizatorów był również Karol Hiller.
- 00:04:35 W roku 1933 stanął na czele komitetu redakcyjnego oficjalnego organu prasowego zrzeszenia pt.: "Forma".
- 00:04:44 W roku 1932 kandydował do nagrody artystycznej miasta Łodzi, której laureatem został jednak Władysław Strzemiński.
- 00:04:51 Spory i protesty wokół przyznania nagrody Strzemińskiemu podzieliły środowisko artystyczne w Łodzi.
- 00:04:56 W roku 1933 Hiller został prezesem nowego Związku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków, utworzonego po rozłamie Z.A.P.
- 00:05:07 W roku 1935 doszło do pierwszych konfliktów między związkiem, a nowo powołanym dyrektorem Miejskiego Muzeum, Marianem Minichem.
- 00:05:16 W rok później konflikt wybuchł z cała mocą.
- 00:05:19 Poszło o krytyczny względem muzeum artykuł opublikowany w piśmie "Forma" nr 4, który spotkał się z bardzo ostrą reakcją Mariana Minicha.
- 00:05:27 Doszło do wymiany korespondencji z redaktorem naczelnym, która jednak nie znalazła uznania w oczach pozostałych związkowców.
- 00:05:34 Zarzucano Karolowi Hillerowi złamanie dyscypliny związkowej. Ten zaś skarżył się na nieodpowiedzialne harce małżeństwa Strzemińskich.
- 00:05:44 W wyniku konfliktu Hiller zdecydował się opuścić związek.
- 00:05:50 W lutym 1937 został przyjęty do Zawodowego Związku Artystów Plastyków w Warszawie.
- 00:05:59 W roku 1938 miała miejsce największa retrospektywna wystawa prac Karola Hillera w warszawskim Instytucie Propagandy Sztuki.
- 00:06:08 Budynek IPS znajdował się dokładnie w miejscu, w którym na początku lat 70 pobudowano Hotel Wiktoria, obecnie Sofitel.
- 00:06:15 Wystawa, której kuratorem był Marian Minich, obejmowała prace z okresu lat 1928-1937.
- 00:06:25 [elektroniczna muzyka]
- 00:06:40 [hałas przejeżdzającego tramwaju]
- 00:06:44 [ZL]: Karol Hiller zginął rozstrzelany w Lesie Lućmierskim koło Łodzi, wyrokiem nazistowskiego sądu doraźnego,
- 00:06:52 w ramach akcji Intelligenzaktion Litzmannstadt, akcji eliminującej inteligencję polską, prawdopodobnie 20 grudnia 1939 roku.
- 00:07:03 [elektroniczna muzyka]
Odcinek poświęcony postaci Karola Hillera , polskiego konstruktywisty, twórcy graficznej techniki opierającej się na połączeniu fotografii i malarstwa – heliografiki. Zbigniew Libera koncentruje się na burzliwej biografii artysty, urodzonego jeszcze w XIX wieku, ewakuowanego do Rosji podczas I wojny światowej, rozstrzelanego w ramach akcji likwidacji polskiej inteligencji w 1939 roku. Prezentuje także sylwetkę Hillera jako łódzkiego i warszawskiego aktywisty kulturalnego, założyciela Stowarzyszenia Artystów i Miłośników Sztuk Plastycznych „Start” i redaktora naczelnego magazynu „Forma”.
Przewodnik po sztuce to cykl krótkich audycji edukacyjnych, w których artysta Zbigniew Libera przedstawia historię sztuki XX wieku. Opowieść Libery ilustrowana jest dziełami ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi. Każdy odcinek poświęcony jest ważnemu artyście, zjawisku artystycznemu bądź szczególnie wybitnemu dziełu sztuki. Program ma formułę autorskiego felietonu, który łączy wiedzę o charakterze encyklopedycznym z ciekawostkami i osobistymi spostrzeżeniami prowadzącego.
Zbigniew Libera (ur. 1959) – artysta, performer, autor obiektów, instalacji oraz filmów wideo; zadebiutował na początku lat 80. filmem Obrzędy intymne, ale uznanie krytyki zdobył w pierwszej połowie lat 90. cyklem prac Urządzenia korekcyjne. Zestaw Body master dla chłopców (1994) orazŁóżeczka porodowe dla dziewczynek (1996), podobnie jak najbardziej znane dzieło artysty Lego.Obóz koncentracyjny to w pełni funkcjonalne obiekty, stanowiące imitacje rzeczywiście istniejących przedmiotów. Poddając je nieznacznym modyfikacjom i osadzając w obcym dla nich kontekście, Libera pokazuje rolę, jaką w procesie socjalizacji odgrywają przedmioty codziennego użytku. Wiele z jego prac weszło do kanonu współczesnej sztuki europejskiej.
Muzeum Sztuki w Łodzi to muzeum, którego główną osią programową jest sztuka awangardowa, dokumentowanie jej historii i praca nad jej aktualizacją. Instytucja posiada trzy oddziały: ms1, ms2 oraz Pałac Herbsta. Założona w 1930 roku placówka jest drugim najstarszym muzeum sztuki nowoczesnej na świecie, wpisanym do Państwowego Rejestru Muzeów w 1998 roku.
Tagi
Powiązane materiały
-
czas trwania 7 min 12 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Władysław Hasior | Przewodnik po sztuce
Przegląd twórczości i sylwetka Władysława Hasiora
-
czas trwania 6 min 39 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Katarzyna Kobro | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 56 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Lata 80. | Przewodnik po sztuce | 2/2
-
czas trwania 6 min 59 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Pop art | Przewodnik po sztuce
Zobacz także
-
czas trwania 54 min 49 sek
Przejdź do gatunku: wywiad/rozmowa
Zbigniew Religa | Notacje | 2/3
Zbigniew Religa wspomina wyjazdy stypendialne do USA oraz okoliczności utworzenia kliniki kardiochirurgii w Zabrzu
-
czas trwania 47 min 19 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
O finansowaniu kultury | EUforia | 2/4
-
czas trwania 10 min 05 sek
Przejdź do gatunku: wypowiedź
Ernest Bryll | Notacje
-
czas trwania 40 min 13 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Barbara Sass-Zdort | Niedziela z...
-
czas trwania 9 min 46 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Malga Kubiak | Videofan
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus