Władysław Grabski | Na historycznej wokandzie
Zarówno oskarżyciel, dr Janusz Osica, jak i obrońca, prof.
dr Ludwik Malinowski, są w tej kwestii zgodni – Grabski był architektem
stabilnej polskiej złotówki i autorem wspaniale przeprowadzonej reformy, twórcą
cudu gospodarczego. Co więcej, sprawił, że wychodziliśmy z kryzysu własnymi
siłami, bez zaciągania pożyczek. Udała mu się walka z hiperinflacją, a przecież
ceny rosły dramatycznie. Dolar w 1924 roku kosztował ponad 10 milionów marek
polskich, a po reformie – 5 zł i 18 groszy i kurs ten, z niewielkimi wahaniami,
utrzymał się aż do 1939 roku. Ale prokurator zaznacza, że o ile ministrem
skarbu był świetnym, o tyle nie radził sobie już tak doskonale jako premier –
ani podczas krótkiego, miesięcznego szefowania rządowi w 1920 roku w czasie
wojny polsko-bolszewickiej, ani później – w dwuletnim okresie premierostwa.
Kwestie finansowe i gospodarcze prowadził jednak żelazną ręką, miał plan, który
konsekwentnie realizował, niejednokrotnie prowadząc swoiste gry z parlamentem.
Sejm i prasa (od lewa do prawa) bezustannie go atakowały. „Na tym polega
wielkość Grabskiego jako ministra i jako premiera (…) – mówi w audycji jego „adwokat”
– miał wszystkich przeciwko sobie, a zdołał przeprowadzić reformę gospodarczą”.
Władysław Grabski
(1874–1938) – ekonomista, polityk związany z Narodową Demokracją, historyk
dziejów społeczno-gospodarczych; w latach 1919–1920 oraz 1923–1925 minister
skarbu, dwukrotnie – w roku 1920 i w latach 1923–1925 – premier rządu II
Rzeczypospolitej. Studiował w École des Sciences Politiques w Paryżu, a także –
jednocześnie – ekonomię oraz historię na Sorbonie. Po odzyskaniu przez Polskę
niepodległości, w latach 1919–1922, był posłem z ramienia Związku
Ludowo-Narodowego. Jako minister skarbu i premier próbował wówczas zahamować
inflację i przeprowadzić reformę walutową. W 1920 roku, na skutek wojny
polsko-bolszewickiej, plany te się nie powiodły. Tymczasem sytuacja gospodarcza
Polski była coraz gorsza. W 1923 roku Grabski został powołany przez prezydenta
Stanisława Wojciechowskiego na premiera, objął wówczas także stanowisko
ministra skarbu. Tym razem przeprowadził udaną reformę gospodarczą, w tym walutową;
w 1924 roku powołał Bank Polski. Obok reform finansowych, rząd Grabskiego
doprowadził także do uchwalenia reformy rolnej oraz usiłował uregulować, przez
tzw. ustawy językowe, niektóre sprawy związane z mniejszościami narodowymi.
Grabski odszedł z polityki w 1925 roku. Zajmował się historią, ekonomią i
socjologią wsi, pracował naukowo w katedrze ekonomii politycznej Szkoły Głównej
Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie; w 1923 roku został profesorem tej uczelni,
a w latach 1926–1928 sprawował funkcję jej rektora. W 1936 roku założył
Instytut Socjologii Wsi (został jego dyrektorem). Odznaczony Orderem Orła
Białego (1924). Zmarł w Warszawie w 1938 roku.
Na historycznej wokandzie to cykl radiowych audycji poświęconych znanym i
wpływowym postaciom historycznym. Goście w studio, cenieni historycy, wcielają
się w oskarżyciela i obrońcę, by dokonać osądu działań wybranej postaci ze
współczesnej perspektywy.
ilustracja: Władysław Grabski, Polona, PD
Tagi
Powiązane materiały
-
czas trwania 28 min 20 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Roman Dmowski | Na historycznej wokandzie
Przywódca narodowej demokracji – jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci swojej epoki. Spór historyków o Romana Dmowskiego w audycji Andrzeja Sowy
-
czas trwania 27 min 06 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Józef Piłsudski | Na historycznej wokandzie
-
czas trwania 13 min 00 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Ignacy Jan Paderewski | Na historycznej wokandzie
-
czas trwania 17 min 19 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Stanisław Cat-Mackiewicz | Na historycznej wokandzie
-
czas trwania 14 min 47 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Julian Ursyn Niemcewicz | Na historycznej wokandzie
Zobacz także
-
czas trwania 9 min 56 sek
Przejdź do gatunku: reportaż
Polska Kronika Filmowa nr 49/1990
Niniejsze wydanie kroniki, zatytułowane „Przejścia graniczne”, zostało w całości poświęcone zmianom w relacjach Polski z Niemcami (de facto: NRD) pokazanym przez pryzmat sytuacji na polsko-niemieckich przejściach granicznych. Program miał premierę 5 grudnia 1990 roku
-
czas trwania 14 min 16 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Benito Mussolini | Na historycznej wokandzie
-
czas trwania 5 min 40 sek
Przejdź do gatunku: wywiad/rozmowa
Rozmowa ze Zbigniewem Bujakiem przed pierwszą turą wyborów 1989 roku
-
czas trwania 10 min 43 sek
Przejdź do gatunku: dokument
Nieoficjalna rozmowa członków zespołu ds. reformy prawa i sądownictwa
-
czas trwania 9 min 58 sek
Przejdź do gatunku: reportaż
Polska Kronika Filmowa nr 37/1991
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus