Zapomniany tytuł - Kryjaki | Finezje literackie | 5/5
W ostatnim odcinku cyklu Kaja Kamińska i Grażyna Borkowska rozmawiają na temat romantycznego obrazu Polski jako kobiety w powieści Kryjaki Marii Jehanne Wielopolskiej. Borkowska zwraca uwagę na znaczące przesunięcie znaczeniowe stereotypu Polki i Polski dokonane przez Wielopolską: zdaniem badaczki pisarka „pokazuje Polskę nie jako płaczącą matkę, tylko (…) jako piękną, chłodną, nietkniętą ani przez mężczyznę, ani przez Historię, przez nic obcego, (…) która nie została przez nikogo zgwałcona w sposób dosłowny, ale też i w sposób przenośny, która nie została do niczego przymuszona, która jest wolna, śmiała i nietknięta”. Zdaniem Borkowskiej ważne jest, że ta dziewczyna nie znajduje się w sytuacji ofiary. Stereotyp Wielopolskiej jest przeciwieństwem stereotypu martyrologicznego – powieściowa dziewczyna-Polska może być tylko przyszłą zwyciężczynią. Literaturoznawczyni widzi w tym wyrazisty nietzscheański obraz człowieka triumfującego nad historią a nie jej ulegającego. Podkreśla również powiązanie u pisarki wyobraźni patriotycznej z wyobraźnią feministyczną. Wybrane fragmenty powieści czyta w audycji Elżbieta Kijowska.
Maria Jehanne Wielopolska, z domu Colonna-Walewska (ur. 16 lutego 1882 albo 1887 roku w Suchodole na Kijowszczyźnie, zm. 1940) – pisarka, publicystka i krytyczka literacka, związana z ruchem niepodległościowym. Pochodziła z rodziny ziemiańskiej, a przez małżeństwo z Konradem hrabią Wielopolskim weszła w kręgi arystokratyczne. Nigdy nie zdobyła formalnego wykształcenia, była samoukiem. Tuż przed wybuchem I wojny światowej objechała z Juliuszem Kadenem-Bandrowskim Galicję z odczytem Sprawa Bejlisa i jej konkluzje, nagłaśniającym sprawę aresztowania Żyda, oskarżonego o dokonanie na chrześcijańskim chłopcu mordu w celach rytualnych. Stanęła wówczas w obronie Mendla Bejlisa jako „ofiary systemu carskiego” i w dużej mierze dzięki jej wstawiennictwu został on uniewinniony. Podczas I wojny światowej pracowała w służbie sanitarnej I Brygady Legionów. Od 1927 roku w Warszawie, współpracowała głównie z prasą sanacyjną. Autorka zbiorów opowiadań, m.in. Pani El (1911), powieści, m.in.: Faunessy (1913) i Kryjaki. O sześćdziesiąt trzecim roku opowieść (1913). Za swoje poglądy antyklerykalne i antyendeckie nazywana w niektórych kręgach „czerwoną hrabiną”. Autorka głośnych polemik i paszkwilów literacko-politycznych.
Finezje literackie to cykl audycji Polskiego Radia poświęcony znanym przedstawicielom świata literatury oraz zjawiskom literackim. W poszczególnych odcinkach poznajemy znakomitych twórców słuchając fragmentów utworów, niekiedy w ich własnym wykonaniu, oraz przez wypowiedzi bliskich im osób, komentarze krytyków i historyków. Ten cykl Finezji poświęcony został powieści Kryjaki Marii Jehanne Wielopolskiej, opisującej losy ostatnich powstańców styczniowych.
ilustracja: Kryjaki, PIW, 1962
Tagi
Powiązane materiały
-
czas trwania 9 min 45 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Zapomniany tytuł - Kryjaki | Finezje literackie | 1/5
Dlaczego zapomniano o Marii Jehanne Wielopolskiej?
-
czas trwania 9 min 37 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Zapomniany tytuł - Kryjaki | Finezje literackie | 2/5
-
czas trwania 7 min 49 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Zapomniany tytuł - Kryjaki | Finezje literackie | 3/5
-
czas trwania 9 min 28 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Zapomniany tytuł - Kryjaki | Finezje literackie | 4/5
Zobacz także
-
czas trwania 11 min 56 sek
Przejdź do gatunku: wypowiedź
Paweł Kądziela | Zapiski ze współczesności | 2/5
W tej części audycji poznajemy sylwetkę Gabriela Karskiego, który spośród wielkiej piątki Skamandra najbliżej związany był z Julianem Tuwimem. W twórczości poety recenzenci dopatrywali się wpływów symbolistów francuskich
-
czas trwania 13 min 05 sek
Przejdź do gatunku: słuchowisko
Gombrowicz. Ja, geniusz | Klementyna Suchanow | 27/40
-
czas trwania 10 min 30 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Stanisław Grochowiak | Szczęśliwy naród, który ma poetę... Polskie wiersze 1918–2018
-
czas trwania 9 min 03 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Dziecięce wyliczanki i wiersze naszego dzieciństwa | Finezje literackie | 3/5
-
czas trwania 9 min 35 sek
Przejdź do gatunku: dokument
Władysław Sebyła - poeta nieznany | Finezje literackie | 2/5
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus