Zapomniany tytuł - Kryjaki | Finezje literackie | 2/5
W drugim odcinku audycji redaktor Kaja Kamińska rozmawia z historyczką literatury Grażyną Borkowską o okolicznościach wydania powieści Kryjaki, jej tematyce, wątkach historycznych i politycznych poruszonych w książce. Podkreśla szczególny obraz polskiego społeczeństwa doby powstania styczniowego pokazanego w utworze przez pryzmat grupy powstańców-niedobitków, skupionych wokół księdza Stanisława Brzóski, generała i naczelnego kapelana tamtego niepodległościowego zrywu. Widzi też w tym utworze wezwanie pisarki do kolejnego powstania Polaków w obliczu sprzyjających okoliczności na scenie międzynarodowej (w przededniu I wojny światowej). Wybrane fragmenty powieści Kryjaki Marii Jehanne Wielopolskiejczyta Elżbieta Kijowska, a kolejny fragment przedmowy do powieści autorstwa Stefana Żeromskiego – Marek Bargiełowski.
Maria Jehanne Wielopolska, z domu Colonna-Walewska (ur. 16 lutego 1882 albo 1887 roku w Suchodole na Kijowszczyźnie, zm. 1940) – pisarka, publicystka i krytyczka literacka, związana z ruchem niepodległościowym. Pochodziła z rodziny ziemiańskiej, a przez małżeństwo z Konradem hrabią Wielopolskim weszła w kręgi arystokratyczne. Nigdy nie zdobyła formalnego wykształcenia, była samoukiem. Tuż przed wybuchem I wojny światowej objechała z Juliuszem Kadenem-Bandrowskim Galicję z odczytem Sprawa Bejlisa i jej konkluzje, nagłaśniającym sprawę aresztowania Żyda, oskarżonego o dokonanie na chrześcijańskim chłopcu mordu w celach rytualnych. Stanęła wówczas w obronie Mendla Bejlisa jako „ofiary systemu carskiego” i w dużej mierze dzięki jej wstawiennictwu został on uniewinniony. Podczas I wojny światowej pracowała w służbie sanitarnej I Brygady Legionów. Od 1927 roku w Warszawie, współpracowała głównie z prasą sanacyjną. Autorka zbiorów opowiadań, m.in. Pani El (1911), powieści, m.in.: Faunessy (1913) i Kryjaki. O sześćdziesiąt trzecim roku opowieść (1913). Za swoje poglądy antyklerykalne i antyendeckie nazywana w niektórych kręgach „czerwoną hrabiną”. Autorka głośnych polemik i paszkwili literacko-politycznych.
Finezje literackie to cykl audycji Polskiego Radia poświęcony znanym przedstawicielom świata literatury oraz zjawiskom literackim. W poszczególnych odcinkach poznajemy znakomitych twórców słuchając fragmentów utworów, niekiedy w ich własnym wykonaniu, oraz przez wypowiedzi bliskich im osób, komentarze krytyków i historyków. Ten cykl Finezji poświęcony został powieści Kryjaki Marii Jehanne Wielopolskiej, opisującej losy ostatnich powstańców styczniowych.
ilustracja: Kryjaki, PIW, 1962
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus