Nieznane listy Witkacego, czyli całujcie mnie, gdzie chcecie | Finezje literackie | 1/5
W pierwszym odcinku cyklu autorka audycji, Kaja Kamińska rozmawia z eseistką Joanną Siedlecką na temat nieznanych dotąd i niepublikowanych listów Stanisława Ignacego Witkiewicza do Leona Reynela, kupca i przyjaciela rodziny Witkiewiczów. To pieniądze Reynela pozwoliły Witkacemu wydostać się z Rosji, gdzie przebywał w okresie rewolucji październikowej, zaciągnąwszy się wcześniej do armii carskiej Rosji. Joanna Siedlecka mówi o wpływie tamtego pobytu w Rosji na późniejsze życie i twórczość Witkacego. Opowiada również o przyjaźni Witkacego z Reynelem i o charakterze ich korespondencji. Ewa Kania czyta fragment wstępu Maliny Gamdzyk-Kluźniak do zbioru listów Całuję Was gdzie chcecie: Listy do Leona i Władysławy Reynelów oraz fragmenty książki Mahatma Witkac Joanny Siedleckiej. Fragment listu Witkacego do Leona Reynela czyta Krzysztof Chamiec.
Stanisław Ignacy Witkiewicz (ur. 24 lutego 1885 w Warszawie, zm. 18 września 1939 w Jeziorach) – dramatopisarz, prozaik, filozof, teoretyk i krytyk sztuki, malarz. Dzieciństwo i okres młodości spędził w Zakopanem. Jego edukacją zajął się ojciec, zapewniając synowi korepetycje u znanych artystów i wykładowców akademickich. Po zdanej eksternistycznie maturze młody Witkiewicz w latach 1904-05 uczył się malarstwa w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, najpierw w pracowni Jana Stanisławskiego, a następnie pod opieką Józefa Mehoffera. W czasie kilkuletniego pobytu w Krakowie aktywnie działał w środowisku artystycznym, wiele podróżował. W lutym 1914 roku, po burzliwej z nim kłótni narzeczona Jadwiga Janczewska popełniła samobójstwo. Witkiewicz wpadł w represję. Jego przyjaciel, słynny antropolog Bronisław Malinowski postanowił wówczas zabrać go w charakterze fotografa na wyprawę naukową do Nowej Gwinei. Witkacy szybko jednak powrócił do Europy, która pogrążała się właśnie w wojnie, i postanowił zaciągnąć się do armii carskiej, korzystając z pomocy petersburskich krewnych. W Rosji zastała go rewolucja październikowa. Doświadczenie to wywarło ogromny wpływ na jego późniejszą twórczość, która posiada w dużej mierze katastroficzny i pesymistyczny charakter. Już podczas pobytu w Rosji zaczął pracować zarobkowo malując portrety. To wtedy też powstały zręby jego teorii sztuki, której dał wyraz w zbiorze szkiców Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia (1919), a następnie w dziełach Szkice estetyczne (1922) i Teatr. Wstęp do teorii Czystej Formy w teatrze (1923). Witkiewicz jest autorem licznych dramatów, które dzięki grotesce, absurdowi i czarnemu humorowi ukazywały schyłkowość istniejącego świata i wielość zagrażających mu katastrof. Należą do nich m.in. W małym dworku (1921), Matka (1924) i Szewcy (1934). Pisał też powieści: m.in. Pożegnanie jesieni (1927) i Nienasycenie (1930) i rozprawy filozoficzne, z których najsłynniejsza to Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia (1935). Był niezwykle barwną postacią międzywojennego polskiego życia artystycznego. Z jednej strony podziwiano wszechstronny talent i nietuzinkową osobowość, a jego portrety i sztuki teatralne cieszyły się ogromną popularnością, z drugiej jednak, uważano go za artystę nie do końca poważnego, za dziwaka i ekscentryka; wielu ludzi nauki i sztuki unikało go. Zmarł śmiercią samobójczą 18 września 1939 roku w majątku zaprzyjaźnionych ziemian na Polesiu po otrzymaniu informacji o agresji Związku Radzieckiego na Polskę.
Finezje literackie to cykl audycji Polskiego Radia poświęcony znanym przedstawicielom świata literatury oraz zjawiskom literackim. W poszczególnych odcinkach poznajemy znanych twórców słuchając fragmentów utworów, niekiedy w ich własnym wykonaniu, oraz poprzez wypowiedzi osób, które ich znały, cytowane fragmenty listów, komentarze krytyków i historyków.
ilustracja: Stanisław Ignacy Witkiewicz, Autoportret wielokrotny w lustrach, Wikimedia Commons, PD
Tagi
Powiązane materiały
-
czas trwania 9 min 02 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Nieznane listy Witkacego, czyli całujcie mnie, gdzie chcecie | Finezje literackie | 2/5
„Wariat z Krupówek” - tak nazywało Witkacego polskie środowisko literackie lat dwudziestych. Wykształcony w innym trybie pisarz przez lata musiał dowodzić swojej pozycji i wartości. O trudnościach z tym związanych rozmawiają Kaja Kamińska i Joanna Siedlecka
-
czas trwania 9 min 23 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Nieznane listy Witkacego, czyli całujcie mnie, gdzie chcecie | Finezje literackie | 3/5
-
czas trwania 9 min 47 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Nieznane listy Witkacego, czyli całujcie mnie, gdzie chcecie | Finezje literackie | 4/5
-
czas trwania 9 min 41 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Nieznane listy Witkacego, czyli całujcie mnie, gdzie chcecie | Finezje literackie | 5/5
-
czas trwania 10 min 32 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Do zobaczenia stary wilku | Finezje literackie | 1/5
Zobacz także
-
czas trwania 10 min 16 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Halina Poświatowska | Finezje literackie | 2/5
Wisława Szymborska wspomina poetkę
-
czas trwania 53 min 57 sek
Przejdź do gatunku: dokument
Rok 1939. Historia i literatura | Sierpień
-
czas trwania 26 min 30 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Piotr Kamiński o operze | Chuligan literacki
-
czas trwania 11 min 23 sek
Przejdź do gatunku: słuchowisko
Gombrowicz. Ja, geniusz | Klementyna Suchanow | 32/40
-
czas trwania 9 min 32 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Kilka słów o kobietach. Eliza Orzeszkowa | Finezje literackie | 2/5
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus