Pastisze naukowe. Stefan Themerson | Finezje literackie | 3/5
Finezje literackie to cykl audycji Polskiego Radia poświęcony znanym przedstawicielom świata literatury oraz zjawiskom literackim. W poszczególnych odcinkach poznajemy znakomitych twórców słuchając fragmentów utworów, niekiedy w ich własnym wykonaniu, oraz przez wypowiedzi bliskich im osób, komentarze krytyków i historyków. Ten cykl Finezji poświęcony został twórczości literackiej Stefana Themersona.
W kolejnej części cyklu tłumaczka Klara Kopcińska charakteryzuje powieść Wykład profesora Mmaa jako protest przeciwko totalitaryzmowi. Odwołując się do powieściowych termitów, podkreśla upodobanie, z jakim w swoich powieściach i opowiadaniach dla dzieci Stefan Themerson opisywał ludzi z perspektywy innych gatunków, również pozaziemskich. Krytyk literacki Wacław Sadkowski mówi o kontekście historycznym Wykładu oraz o wcześniejszych antyutopiach w literaturze światowej. Kolejne fragmenty powieści Wykład profesora Mmaa Stefana Themersona czyta Krzysztof Kołbasiuk.
Stefan Themerson (ur. 25 stycznia 1910 roku w Płocku, zm. 6 września 1988 roku w Londynie) – awangardowy artysta, filmowiec, prozaik, poeta, filozof, kompozytor i wydawca. Pisał w trzech językach: po polsku, francusku i angielsku. Studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim i architekturę na stołecznej Politechnice. W 1927 roku rozpoczął eksperymenty z fotografią i filmem, następnie realizował wraz z żoną, poznaną w 1929 roku Franciszką Weinles, awangardowe filmy eksperymentalne, m.in. Aptekę (1930), Europę (1932) i Przygodę człowieka poczciwego (1938), redagując jednocześnie czasopismo f.a. poświęcone filmowi artystycznemu. W 1938 roku wyjechał do Francji, w 1940 roku wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, by w 1942 roku osiąść na stałe w Wielkiej Brytanii. W 1943 roku nakręcił eksperymentalny film propagandowy skierowany do obywateli brytyjskich – Calling Mr Smith (1943), a wkrótce także inspirowany czterema pieśniami Szymanowskiego The Eye and the Ear. W latach 1948-79 prowadził wraz z żoną oficynę wydawniczą Gaberbochus Press, stawiając sobie za cel publikowanie tzw. bestlookerów – książek o wyjątkowej szacie graficznej i treści. Jeszcze przed wojną zainteresował się pisarstwem i poezją – opublikował wówczas kilkanaście książek dla dzieci (m.in. Historię Felka Strąka, Narodziny liter, Przygody Marcelianka Majster-Klepki). Swoją pisarską sławę zyskał jednak dzięki powieściom z pogranicza groteski i filozoficznego traktatu; do najbardziej znanych należą Wykład profesora Mmaa (1941-42, wyd. ang. 1953 ze wstępem Bertranda Russella, wyd. pol. 1958) oraz Kardynał Pölätüo (ang. 1961, pol. 1971). Jest również uznanym autorem opowiadań, m.in. Bayamus i Hau, hau czyli Kto zabił Ryszarda Wagnera? (pol. wybór w Generał Piesc i inne opowiadania, 1980), oraz esejów o tematyce artystycznej (m.in. O potrzebie tworzenia widzeń) i filozoficzno-naukowej (m.in. Logika, Etykietki i ciało, Katedra przyzwoitości, Faktor T). W 1948 roku w opowiadaniu Bayamus zawarł swoją teorię poezji semantycznej, będącej wynikiem eksperymentów z nielinearnym zapisem graficznym i zastępowania słów ich definicjami.
ilustracja: Stefan Themerson, fotokolaż - studium do filmu Europa, Warszawa, ok. 1931 r.
Tagi
Powiązane materiały
-
czas trwania 9 min 45 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Pastisze naukowe. Stefan Themerson | Finezje literackie | 4/5
Twórczość Stefana Themersona a inne pastisze naukowe
-
czas trwania 9 min 39 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Pastisze naukowe. Stefan Themerson | Finezje literackie | 5/5
-
czas trwania 9 min 43 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Pastisze naukowe. Stefan Themerson | Finezje literackie | 1/5
-
czas trwania 9 min 47 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Pastisze naukowe. Stefan Themerson | Finezje literackie | 2/5
-
czas trwania 9 min 35 sek
Przejdź do gatunku: audycja
O jemiole, wyroczniach i nocy sylwestrowej | Finezje literackie | 1/6
Zobacz także
-
czas trwania 10 min 00 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Leopold Buczkowski | Finezje literackie | 4/4
Zygmunt Trziszka opowiada o wpływie konkretnych filozofów na pisarstwo Buczkowskiego i jego światopogląd, sam pisarz – o odbiciu osobistych doświadczeń w swojej twórczości
-
czas trwania 9 min 27 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Jerzy Ficowski | Finezje literackie | 3/5
-
czas trwania 9 min 55 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Nowojorska bohema | Finezje literackie | 1/5
-
czas trwania 9 min 43 sek
Przejdź do gatunku: audycja
Kilka słów o kobietach. Eliza Orzeszkowa | Finezje literackie | 4/5
-
czas trwania 59 min 22 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
Sezon na Dwójkę: Co słychać w literaturze? | 30.06.2010
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus