Oskar Hansen | Przewodnik po sztuce
odtwarzaj/zatrzymaj - spacja|
przewiń w przód/przewiń w tył - strzałki prawo/lewo|
głośniej/ciszej - strzałki góra/dół|
jakość - q
DOSTĘPNA WERSJA Z TRANSKRYPCJĄ. Bohaterem odcinka programu z cyklu „Przewodnik po sztuce” jest Oskar Hansen, architekt, artysta i twórca wpływowej teorii Formy Otwartej. Zbigniew Libera przybliża jej kluczowe założenia i oparte na nich realizacje
- 00:00:27 W latach 60. i na początku lat 70. w Polsce wielu młodych artystów
- 00:00:32 straciło zainteresowanie obiektem jako celem procesu twórczego.
- 00:00:36 Znacznie bardziej ciekawy stał się dla nich sam proces
- 00:00:38 rozumiany jako działanie, interakcja, aktywna komunikacja.
- 00:00:43 Ciekawe, że inspiracji do skupienia uwagi
- 00:00:46 na eksperymentach z niehierarchicznymi modelami komunikacji społecznej
- 00:00:51 dostarczył młodym artystom z akademii artystycznej architekt,
- 00:01:04 twórca koncepcji formy otwartej, Oskar Hansen.
- 00:01:07 Urodził się w Helsinkach 12 kwietnia 1922 roku
- 00:01:11 jako syn Rosjanki i Norwega o dalekich, polskich korzeniach.
- 00:01:15 Jego dziadkiem był słynny milioner i filantrop - Herman Appelsin Hansen.
- 00:01:20 W roku 1923 zamieszkał wraz z rodziną w Wilnie,
- 00:01:25 a trzy lata później otrzymał polskie obywatelstwo.
- 00:01:28 Studia rozpoczął w Wyższej Szkole Technicznej w Wilnie
- 00:01:30 na Wydziale Mechanicznym, który ukończył w roku 1942.
- 00:01:35 Po wojnie, w ramach akcji repatriacyjnej przyjechał do Polski
- 00:01:39 i w 1945 roku rozpoczął studia w Lublinie,
- 00:01:43 na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.
- 00:01:46 Od roku 1948 przebywał w Paryżu na stypendium Rządu Francuskiego.
- 00:01:51 Początkowo chciał uczyć się w pracowni słynnego twórcy "maszyn do mieszkania"
- 00:01:55 - Le Corbusiera.
- 00:01:57 Jednak za namową starszego kolegi, Jerzego Sołtana, ostatecznie staż zrobił
- 00:02:03 w pracowni szwajcarskiego architekta, Pierre'a Jeannereta,
- 00:02:06 kuzyna i współpracownika Le Corbusiera.
- 00:02:10 Jednocześnie uczęszczał do pracowni Ferdynanda Légera,
- 00:02:13 wraz z innym stypendystą z Polski, uczniem Władysława Strzemińskiego,
- 00:02:17 Lechem Kunką.
- 00:02:19 Po latach sam Hansen przyznał, że dzięki przyjaźni z Kunką
- 00:02:22 stał się także nieświadomym uczniem Strzemińskiego.
- 00:02:26 Po tym, jak podczas Międzynarodowego Kongresu
- 00:02:28 Architektury Nowoczesnej w Bergamo w roku 1949
- 00:02:32 zaatakował wielkiego Le Corbusiera za tworzenie, jak mówił,
- 00:02:35 doskonałego przedmiotu w architekturze, za absolutną formę zamkniętą,
- 00:02:40 Hansen został zaproszony do Londynu na Summer School, gdzie zdobył
- 00:02:43 pierwszą nagrodę za projekt osiedla mieszkaniowego.
- 00:02:46 W roku 1950, mimo propozycji pozostania
- 00:02:50 w Royal Institute of British Architecture w Londynie,
- 00:02:53 zdecydował się na powrót do odbudowywanej z ruin wojennych Polski.
- 00:02:56 Przez wiele lat pracował jako architekt. Ale dla sztuki zaistniał jako teoretyk
- 00:03:01 i inspirator młodych artystów z warszawskiej ASP.
- 00:03:03 Najważniejszą ideą, której Oskar Hansen poświęcił całe swoje twórcze życie,
- 00:03:07 była koncepcja formy otwartej.
- 00:03:10 W roku 1959 sformułował jej teorię, którą ogłosił
- 00:03:15 na Międzynarodowym Kongresie Architektury Nowoczesnej w Otterlo w Holandii.
- 00:03:22 Forma otwarta była efektem krytycznej analizy zarówno architektury,
- 00:03:25 jak i sztuki, których metody, cele i teorie, uległy wg. Hansena
- 00:03:29 wyobcowaniu od realnego życia.
- 00:03:37 Forma otwarta postulowała:
- 00:03:38 różnorodność, czyli odejście od modernistycznych schematów,
- 00:03:45 przekształcalność, czyli możliwość zmian, w zależności od potrzeb i upodobań,
- 00:03:52 partycypacyjność, czyli współautorstwo użytkowników,
- 00:03:57 komunikację, jako narzędzie oddziaływania wizualnego,
- 00:04:01 - skalowalność (stosował rozróżnienie na skalę mikro - wnętrze,
- 00:04:04 mezzo - osiedle mieszkaniowe, makro - obszar geograficzny),
- 00:04:12 wreszcie, integrację różnych dyscyplin sztuki i nauki
- 00:04:16 oraz ludzi w swej różnorodności.
- 00:04:22 Niemal przez całe swoje życie Hansen związany był z warszawską ASP,
- 00:04:27 gdzie pracował od początku lat 50.
- 00:04:29 Od roku 1952 prowadził
- 00:04:32 Pracownię Brył i Płaszczyzn na Wydziale Architektury Wnętrz
- 00:04:36 pod kierunkiem Jerzego Sołtana, od roku 1955 na Wydziale Rzeźby.
- 00:04:43 W roku 1970 Pracownia została przekształcona
- 00:04:47 w Pracownię Struktur Wizualnych,
- 00:04:49 w ramach której Hansen opracował specyficzny program dydaktyczny
- 00:04:53 nastawiony na praktyczne zastosowanie zasad formy otwartej.
- 00:04:58 Hansen zrewolucjonizował tradycyjne nauczanie. Ważne miejsce w jego metodzie
- 00:05:02 zajęły ćwiczenia na specjalnie skonstruowanych aparatach, które miały
- 00:05:05 ułatwić studentom rozumienie zagadnień dotyczących przestrzeni w czasie.
- 00:05:10 Dla Hansena przestrzeń to język, który posiada swoją strukturę
- 00:05:13 i którym rządzą obiektywne prawa.
- 00:05:16 Ćwiczenia na aparatach pomagały studentom w rozwijaniu umiejętności świadomego
- 00:05:20 posługiwania się narzędziami oddziaływania wizualnego.
- 00:05:26 Hansen odrzucał autorytarny, hierarchiczny układ między artystą i odbiorcą
- 00:05:32 ponieważ implikował on pasywność tego ostatniego.
- 00:05:36 Dlatego wbrew przyjętej hierarchii ważności deprecjonował znaczenie obiektu.
- 00:05:40 W zamian proponował sztukę zdarzeń. Podkreślał, że forma otwarta
- 00:05:45 nie dotyczy przedmiotów. Dotyczy samego procesu twórczego, w którym aktywny udział
- 00:05:50 brać ma odbiorca-współtwórca.
- 00:05:53 Uzupełnianiem prowadzonych w warunkach laboratoryjnych ćwiczeń
- 00:05:56 na aparatach i makietach, były zajęcia plenerowe.
- 00:05:59 W latach 70. uczestniczył wraz ze swoimi studentami i asystentami w wypracowaniu
- 00:06:04 nowej formuły gier plastycznych,
- 00:06:06 polegającej na interakcji między uczestnikami.
- 00:06:13 W drugiej połowie lat 60. studenci z Pracowni Rzeźby Jerzego Jarnuszkiewicza,
- 00:06:17 którzy jednocześnie uczęszczali na zajęcia prowadzone przez Oskara Hansena
- 00:06:22 przejęli hansenowski język formy otwartej aby utworzyć wstępne reguły
- 00:06:29 tzw. działań, współdziałań gier i rozmów plastycznych, które następnie testowali
- 00:06:35 już na własną rękę w Pracowni Jarnuszkiewicza.
- 00:06:38 Kiedy przekonali się ostatecznie, że działanie jest znacznie bardziej
- 00:06:43 interesujące niż jego zamknięty, materialny efekt,
- 00:06:47 miejsce zdegradowanego obiektu zajął sam człowiek.
- 00:06:51 Hansen odszedł na emeryturę w roku 1983, zmarł w roku 2005.
- 00:06:57 Lecz jego idee znalazły kontynuatorów.
- 00:07:00 Z początkiem lat 80. Pracownię Rzeźby na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych
- 00:07:04 objął Grzegorz Kowalski, który zaproponował ćwiczenia
- 00:07:07 wywodzące się z hansenowskich gier pod nazwą "Obszar wspólny, obszar własny".
- 00:07:14 Z Pracowni tej wywodzą się artyści tacy, jak Paweł Althamer,
- 00:07:18 Katarzyna Kozyra czy Artur Żmijewski.
- 00:07:21 Także ja sam, gdy jako profesor gościnny w latach 2008-2009 prowadziłem pracownię
- 00:07:26 w czeskiej ASP, jej program wzorowany był na ćwiczeniach hansenowskich,
- 00:07:31 według modelu, jakiego nauczyłem się od jego byłych studentów:
- 00:07:34 Zofii Kulik i Przemysława Kwieka.
Opis materiału
W latach 60. i 70. wielu polskich artystów przestało się
interesować sztuką rozumianą jako wytwarzanie obiektów. Szukano nowego modelu
porozumienia z widzem, takiego, w którym artysta nie narzuca swojej myśli
biernym odbiorcom, ale nawiązuje dialog, aktywnie się z nimi komunikuje.
Inspiracją dla wielu eksperymentów stał się architekt, twórca tzw. koncepcji Formy Otwartej – Oskar Hansen. Jego słynną teorię streszcza prowadzący,
Zbigniew Libera:
Forma otwarta była wynikiem krytycznej analizy, zarówno architektury jak i sztuki, których metody, cele i teorie uległy, według Hansena, wyobcowaniu od realnego życia. Forma otwarta postulowała: różnorodność, czyli odejście od modernistycznych schematów; przekształcalność, czyli możliwość zmian w zależności od potrzeb i upodobań; partycypacyjność, czyli współautorstwo użytkowników (…). Integrację różnych dziedzin nauki i sztuki, oraz ludzi w swojej różnorodności.
Zbigniew Libera (ur. 1959) – artysta, performer, autor obiektów, instalacji oraz filmów wideo; zadebiutował na początku lat 80. filmem Obrzędy intymne, ale uznanie krytyki zdobył w pierwszej połowie lat 90. cyklem prac Urządzenia korekcyjne. Zestaw Body master dla chłopców (1994) oraz Łóżeczka porodowe dla dziewczynek (1996), podobnie jak najbardziej znane dzieło artysty Lego. Obóz koncentracyjny to w pełni funkcjonalne obiekty, stanowiące imitacje rzeczywiście istniejących przedmiotów. Poddając je nieznacznym modyfikacjom i osadzając w obcym dla nich kontekście, Libera pokazuje rolę, jaką w procesie socjalizacji odgrywają przedmioty codziennego użytku. Wiele z jego prac weszło do kanonu współczesnej sztuki europejskiej.
Muzeum Sztuki w Łodzi to muzeum, którego główną osią programową jest sztuka awangardowa, dokumentowanie jej historii i praca nad jej aktualizacją. Instytucja posiada trzy oddziały: ms1, ms2 oraz Pałac Herbsta. Założona w 1930 roku placówka jest drugim najstarszym muzeum sztuki nowoczesnej na świecie, wpisanym do Państwowego Rejestru Muzeów w 1998 roku.
Przewodnik po sztuce to cykl krótkich audycji edukacyjnych, w których artysta Zbigniew Libera przedstawia historię sztuki XX wieku. Opowieść Libery ilustrowana jest dziełami ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi. Każdy odcinek poświęcony jest ważnemu artyście, zjawisku artystycznemu bądź szczególnie wybitnemu dziełu sztuki. Program ma formułę autorskiego felietonu, który łączy wiedzę o charakterze encyklopedycznym z ciekawostkami i osobistymi spostrzeżeniami prowadzącego.
Tagi
Powiązane materiały
Powiązane materiały
-
czas trwania 7 min 04 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
KwieKulik | Przewodnik po sztuce
Odcinek przedstawia efekty „Działań dokumentowanych” duetu KwieKulik przeprowadzonych w grudniu 2013
-
czas trwania 6 min 47 sek
Przejdź do gatunku: felieton
Lech Kunka | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 6 min 31 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Władysław Strzemiński | Przewodnik po sztuce
-
czas trwania 4 min 03 sek
Przejdź do gatunku: zwiastun
Powidoki życia. Władysław Strzemiński i prawa do sztuki | Muzeum Sztuki Łódź
-
czas trwania 6 min 10 sek
Przejdź do gatunku: program edukacyjny
Konstrukcja w procesie | Przewodnik po sztuce
Zobacz także
-
czas trwania 30 min 16 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
O letnim sezonie festiwalowym | Kultura głupcze | 22.06.2013
O roli pełnionej przez współczesne festiwale i o tym jak radzą sobie w czasach kryzysu
-
czas trwania 29 min 30 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
„Brunatna fala” w Polsce | Kultura głupcze! | 20.10.2013
-
czas trwania 17 min 30 sek
Przejdź do gatunku: wywiad/rozmowa
Michał Heller | Notacje
-
czas trwania 12 min 31 sek
Przejdź do gatunku: program informacyjny
Informacje kulturalne | 7.06.2013
-
czas trwania 39 min 16 sek
Przejdź do gatunku: program publicystyczny
WOK – Wszystko o kulturze | 18.03.2012
SKOMENTUJ
Dodaj komentarz.Poniżej znajduje się wtyczka systemu komentarzy DISQUS. Została ona napisana w html5, dlatego upewnij się czy Twój czytnik ekranu go wspiera. Oficjalnie wspierane przez DISQUS czytniki to VoiceOver i NVDA.
Przemieszczając się przyciskiem tab po kolejnych polach wtyczki, w 9 kroku (po pozycji udostępnij) możnesz wpisać treść komentarza. Jeśli jesteś już zalogowany zatwierdzić wysłanie Twojego komentarza możesz w kroku 10.
Jeśli nie jesteś zalogowany do systemu DISQUS możesz to zrobić w kroku 10. Możesz również logować się poprzez konta Facebook, Twitter lub Google+ w krokach kolejno 11, 12 i 13. W celu zarejestrowania nowego konta w DISQUS podaj swoje dane, w kroku 15 imię, 16 e-mail, 17 hasło. Zatwierdzić wysłanie komentarza można w kroku 18. comments powered by Disqus